علی بیگدلی نوشت، در آغاز مذاکرات برجام هم جمهوری اسلامی ایران و هم کشورهای عضو ۱+۵ اعلام کردند که مسائل خارج از برجام به هیچ وجه در مذاکرات هسته ای مطرح نخواهد شد. بنابراین چون که موشک ها جزء برنامه هسته ای نبودند، راجع به آن ها در برجام صحبتی نشد، اما در انتهای منشور برجام این گونه آمده است که جمهوری اسلامی ایران حق ندارد موشک هایی بسازد که قابلیت حمل کلاهک هسته ای را دارا باشد و اگر امروز ایالات متحده آمریکا نسبت به آزمایش موشکی کشورمان اعتراض کرده به همین دلیل است. از طرفی جمهوری اسلامی ایران معتقد است که این موشک‌ها قابلیت حمل کلاهک هسته‌ای را ندارد. طرف خارجی با نگرانی از این که موشک‌های مزبور با کمترین دست کاری چنین قابلیتی را دارا می شود، امروز به اعتراض با آن پرداخته است. به عبارتی طرف خارجی و خصوصاً ایالات متحده آمریکا اساساً با ساخت چنین موشک هایی که دارای بُرد طولانی باشد، مخالف است، چرا که از در تیررس بودن اسرائیل نگرانی دارد و از همین بابت سعی دارند به انحاء مختلفی جمهوری اسلامی ایران را تحت فشار قرار دهند. همانطور که وزیر امور خارجه فرانسه روز سه شنبه در اظهارات خود تأکید کرد که از مسأله موشک های هسته‌ای کوتاه نمی آید. چنین اظهاراتی در حالی است که ایران قاطعانه اعلام کرده است که موشک‌های اشاره شده قابلیت حمل کلاهک هسته ای را دارا نیست. جمهوری اسلامی ایران ساخت و آزمایش موشک‌ها را در زمره مسائل دفاعی خود تلقی می کند، اما طرف خارجی با اصل موشک سازی و آزمایش آن ها از سوی ایران نگران و هراسان است. درحالی که جمهوری اسلامی ایران از اصل برجام هیچ گونه تخطی نکرده، اما طرف خارجی و ایالات متحده آمریکا به دنبال بهانه جویی است. آمریکایی ها خارج از مسائل هسته‌ای چند موضوع اختلافی را با جمهوری اسلامی ایران در دست دارند که قطعنامه‌های مربوط به آن ها نیز آماده شده است، اما هنوز کمیسیون روابط خارجی مجلس سنا این قطعنامه ها را برای امضای رئیس‌جمهور آمریکا منتشر نکرده است که ممکن است که در آینده انجام شود. ۴ قطعنامه ای که در این زمینه وجود دارد؛ راجع به حقوق بشر، دخالت ایران در منطقه خاورمیانه، موشک ها و دیگری مسأله حمایت ایران از گروه هایی است که این کشورها آن ها را تروریسم می نامند. ممکن است در آینده در خصوص این ۴ مورد ذکر شده در کمیسیون روابط خارجی مجلس سنا تحریم هایی علیه کشورمان اعمال شود و مشکلات زیادی را ایجاد کند. چنین بهانه‌جویی‌ها در جایی است که هر کشوری برای مسائل مربوط به‌سیستم دفاعی خود حق ساخت و آزمایش های موشکی را داراست.

در کنار تمام این موارد باید توجه داشته باشیم که سفر ژان مارک ایرو، وزیر امورخارجه فرانسه  از نظر سیاسی بسیار حائز اهمیت است. این سفر می تواند نشانه آن باشد که اگر ما آمریکا را از دست داده‌ایم؛ اما ارتباط خیلی خوبی با اتحادیه اروپا داریم.

سفر وزیر خارجه فرانسه و سفر وزیر خارجه آلمان در هفته‌های آتی نیز این گمانه را تقویت می‌کند که روابط ایران و اتحادیه اروپا در شرایط شکاف اتحادیه اروپا و آمریکا بهبود خواهد یافت. اگر بتوانیم فرانسه و آلمان را به ‌عنوان سردمداران اتحادیه اروپا، به سرمایه‌گذاری در ایران تشویق کنیم، قطعا کشورهای دیگر نیز همین راه را ادامه می‌دهند .

از طرف دیگر در خصوص تصمیم اخیر دونالد ترامپ مبنی بر منع ورود ۷ کشور از جمله ایران به آمریکا گفتنی است که  این موضوع دو جنبه دارد، یکی از نگاه حقوقی آن است که در آن هر کشوری می‌تواند برای حفظ امنیت خود از ورود افراد با برخی تابعیت ها به داخل کشورش جلوگیری کند، اما جنبه دوم آن، بحث اخلاق سیاسی به میان می‌آید، که در آن این حق برای کشور‌ها وارد نیست. رفتاری که ترامپ به نمایش گذاشت بسیار زشت و زننده بود. این موضوع، اعتراض مقامات ارشد و سران اروپایی را نیز به همراه داشت. به نظر من فشار ها اجازه نخواهد داد این قبیل رفتار‌ها از سوی افراد تندرو همچون ترامپ ادامه پیدا کند. بر اساس پیش‌بینی ‌ها و با توجه به موضع گیری هایی که توسط سران کشورهای اروپایی شاهد بودیم بعید به نظر می رسد این شکل رفتارها بیش از سه ماه ادامه پیدا کند.

علی بیگدلی کارشناس مسائل بین المللی/