باشگاه خبرنگاران تفکر جوان: غلامرضا گودرزی شنبه در پانل چالش های جمعیتی در همایش ملی جمعیت، کاهش شدید نرخ رشد جمعیت در سال های ۸۵ تا ۹۵ در خوزستان را ناشی از شرایط نامساعد زیست محیطی در این استان دانست و گفت: در این مدت نرخ رشد جمعیت از ۱٫۳۳ به ۰٫۸۷ کاهش یافته این در حالیست که اهواز به عنوان پایتخت اقتصادی و موتور محرکه کشور مطرح است.
به گفته وی در گزارش سازمان بهداشت جهانی شهرهای سنندج، کرمانشاه و یاسوج نیز جزو شهرهایی معرفی شده اند که با مشکل ذرات معلق روبه رو هستند.
وی با بیان اینکه گرد و غبار کم و بیش در همه نقاط دنیا وجود دارد گفت: گرد و غبار از ۷۰ میلیون سال قبل در کره زمین اتفاق افتاده است.
گودرزی افزود: بیشترین گرد و غبار در خوزستان ناشی از تالاب های خشک شده بین النهرین و طرح سدسازی ترکیه ‘گاپ’ است که حدود ۶۰ تا ۶۵ درصد کانون های خارجی ریزگرد را در بر می گیرد و ۲۰ درصد نیز ناشی از صحاری است.
وی اضافه کرد: ۱۵ درصد از کانون های ریزگرد در داخل خوزستان قرار دارند که از سال ۹۰ تا کنون فعال تر شده اند.
گودرزی تاکید کرد: آنچه اهواز را در محافل رسانه ای، علمی و دانشگاهی جهان مطرح کرد ثبت رکورد ۳۷۲ میکروگرم برمترمکعب گرد و غبار سالانه در اهواز توسط سازمان جهانی بهداشت که بالاترین میزان ذرات معلق بوده است.
وی همچنین با اشاره به روند خشک شدن تالاب های خوزستان اظهار کرد: وسعت تالاب های این استان در سال ۱۹۷۵ در حدود ۹ هزار تا ۱۰ هزار کیلومترمربع بوده که در سال ۲۰۰۰ به یک هزار و ۲۰۰ کیلومترمربع رسیده است.
به گفته وی بیشترین میزان گرد و غبار ثبت شده در جهان پنج هزار میکروگرم برمترمکعب بوده اما در خوزستان تا ۲۲ هزار میکروگرم بر مترمکعب را ثبت کردیم به طوری که میزان دید افقی به ۵۰ متر می رسید.
این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به تحقیقی که با همکاری دانشگاه های علوم پزشکی اهواز، امیرکبیر و شریف انجام شده اظهار کرد: این تحقیق به صورت پرسشنامه بوده که بر اساس آن مردم معتقد هستند حل مشکل گرد و غبار راهکارهایی دارد که تا کنون نسبت به آن کم کاری شده است.
وی افزود: این تحقیق نشان می دهد که مردم اعتقاد دارند که بین تهران و شهرستان ها تبعیض وجود دارد و اگر این مشکل در تهران بوجود آمده بود تا کنون حل شده بود همچنین به باور آنها گرد و غبار بر سلامت تاثیر منفی دارد و شرایط برای کسب و کار مساعد نیست.
گودرزی تاکید کرد: جمع بندی این نظرات نشان می دهد که این گونه طرز تفکر و دیدگاه می تواند مردم و سرمایه های اجتماعی را دچار اختلال کند و منجر به اعتراض عمومی شود.
به گفته وی، به طور مثال بعد از طوفان گرد و خاک در بهمن ۹۳ تعداد زیادی از هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی اهواز درخواست انتقال خود را ارائه کردند.
*اصلاح سیاست های اقتصادی به جای کنترل جمعیت
رئیس مرکز بهداشت خوزستان نیز در این نشست گفت: راهکار حل بحران های زیست محیطی اصلاح سیاست های اقتصادی است، نه متوقف کردن رشد جمعیت.
شکرالله سلمان زاده وی با بیان اینکه خوزستانی ها به وضوح بحران ها و تغییرات زیست محیطی را درک کرده اند افزود: مردم این استان زندگی در گرم ترین و آلوده ترین شهر جهان با امکانات فعلی را کاملا لمس کرده اند اما چاره کار توقف رشد جمعیت نیست.
وی تاکید کرد: کشوری که ۴۰ درصد جمعیت آن بالای ۶۵ سال است، باید رقم بالایی را صرف خدمات به این قشر کند، این در حالیست که نجات محیط زیست و مقابله با بحران های زیست محیطی نیاز به نیروی انسانی کارآمد و فعال و پول دارد.
سلمان زاده با تاکید بر اصلاح سیاست های اقتصادی و نفتی در کشور گفت: تالاب هورالعظیم، که اکنون از مهمترین کانون های گرد و خاک است، برای استخراج منابع نفتی مشترک، خشکانده شد، بنابراین سیاست های اقتصادی را باید اصلاح کرد نه اینکه رشد جمعیت متوقف شود.
وی مردم را ثروت و سرمایه های اجتماعی هر کشور دانست و افزود: اکثر کشورهای جهان به نوعی با مسائل ناشی از عدم تعادل جمعیت مواجه هستند.
سلمان زاده با تاکید بر اینکه باروری کلی باید ۲٫۱ باشد اضافه کرد: در صورت ادامه روند فعلی کاهش جمعیت، باروری کلی به ۱٫۳۸ می رسد به این ترتیب جایگزینی جمعیت اتفاق نمی افتد و تا سال ۱۴۸۰ جمعیت به ۵۵ میلیون نفر می رسد، این در حالیست که پیش بینی ها برای رسیدن جمعیت به ۱۵۰ میلیون نفر در این سال است.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اهواز گفت: در صورت عدم اصلاح سیاست های جمعیتی ۳۰ درصد جمعیت بالای ۶۵ سال خواهیم داشت.
*خانواده گسترده و سلامت
عضو هیات علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اهواز همچنین در ادامه نقش خانواده گسترده را در حفظ سلامت افراد جامعه بسیار حائز اهمیت دانست.
خدابخش کرمی با اشاره به اکولوژی جمعیت و سلامت در خانواده گسترده اظهار کرد: نقش وجودی فرزند، نوه، خواهر، برادر، دایی، عمو، خاله و عمه در سلامت اجتماعی و روانی افراد بسیار مثبت و تاثیرگذار است و هیچکدام از این نقش ها نباید حذف شود.
وی افزود: ایده آل اکولوژی انسانی داشتن ۲ پسر و ۲ دختر در خانواده است تا همه اعضا بتوانند نقش روانی و اجتماعی خود را ایفا کنند.
کرمی اظهار کرد: علت فجایع زیست محیطی کشور جمعیت ۸۰ میلیون نفری نیست بلکه عدم استفاده از بررسی های زیست محیطی و عدم مدیریت منابع است.
*برنامه ریزی برای فاضلاب و پسماند
عضو دیگر هیات علمی دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اهواز در ادامه گفت: تصفیه فاضلاب و بازیافت پسماند باید در مقوله افزایش جمعیت مورد توجه قرار گیرد.
افشین تکدستان افزود: در حال حاضر فاضلاب ۲۰۰ هزار نفر از جمعیت کلانشهر ۱٫۵ میلیون نفری اهواز تصفیه می شود و مابقی فاضلاب ها به صورت خام به رودخانه تخلیه می شود که باعث از دست رفتن منابع آب شیرین نیز می شود.
وی با تاکید بر اصلاح الگوی مصرف آب در کشور اضافه کرد: در سیاست های افزایش جمعیت باید به تصفیه و بازچرخانی پساب های کشاورزی و فاضلاب نیز توجه شود.
تکدستان خواستار بازیافت پسماندهای شهری شد و تصریح کرد: به طور مثال سرانه تولید زباله در خوزستان یک کیلوگرم است که قسمت عمده آن نیز قابل بازیافت است.
*کاهش وابستگی به آب و خاک
مدیرکل مشارکت های مردمی سازمان حفاظت محیط زیست نیز در این نشست تنها راهکار برای حل معضل بیکاری در کشور را توسعه مشاغل مرتبط با گردشگری طبیعی و تاریخی دانست.
محمد درویش با اشاره به قرار گرفتن ایران در کمربند خشک جهان، افزود: به همین دلیل برای ایجاد اشتغال باید به جای افزایش وابستگی به منابع آب و خاک به سمت معرفی مشاغلی برویم که کمترین وابستگی را به این منابع دارند؛ به عبارتی باید به جای توسعه صنایع آب‌بر و نیروگاه های حرارتی باید از جاذبه های طبیعی و میراث فرهنگی کشور استفاده کنیم.
وی اظهار کرد: توسعه گردشگری در کشور علاوه بر ایجاد اشتغال، طرح ‘ایران هراسی’ را که توسط برخی از کشورها در سال های گذشته آغاز شده، ناکام می کند.
درویش همچنین تاکید کرد: سالانه ۳۲ میلیارد مترمکعب آب در بخش پساب کشاورزی از بین می رود که پساب های نیشکر در خوزستان بخش قابل توجهی از آن هستند.
وی سیاست های وزارت نیرو در تخصیص منابع اعتباری را تبعیض آمیز دانست و با اشاره به بودجه هنگفت وزارت نیرو برای سدسازی و طرح های انتقال آب اظهار کرد: این بودجه به هیچ عنوان با بودجه ای که برای بازچرخانی آب به شرکت های آب منطقه ای داده می شود قابل مقایسه نیست.
عضو موسسه تحقیقات جنگل ها در ادامه خواستار اختصاص اعتبار به اجرای طرح انرژی های نو و راه اندازی نیروگاه های خورشیدی و بادی بر مبنای برنامه ششم توسعه شد و افزود: فعالان محیط زیست خواهان تعطیلی کشاورزی نیستند اما کشاورزی در وضعیت کنونی که ۳۰ درصد تولیدات آن به ضایعات تبدیل می شود و ۲۶ میلیارد مترمکعب آب برای تولید این ضایعات به هدر می رود را نمی توان ادامه داد.
وی با بیان اینکه ایران از میان ۱۸۷ کشور در رتبه ۱۷۱ از نظر کشاورزی است گفت: هم اکنون ۲۰۰ هزار متخصص کشاورزی بیکار درکشور وجود دارد که این وضعیت باید ارتقا یابد.
منبع:خبرگزاری ایرنا – مرکز خوزستان
