تلنگری به “روز جهانی کارگر”

روز جهانی کارگر یادآور آغاز جنبش کارگری در ” اول ماه مه ۱۸۸۶ “در شیکاگوی آمریکاست که جهت اعتراض به شرایط سخت و روابط غیر منصفانه بین کارگران و کارفرمایان ، درخواست کاهش ساعت کار (از ۱۰ به ۸ساعت) و تاسیس اتحادیه های کارگری به وقوع پیوست. با مخالفت کارفرمایان و کارخانه داران با این خواسته ها ، کارگران در گوشه و کنار این کشورو در یک هزار و دویست کارخانه و کارگاه ، دست به اعتصاب و اعتراض زدند.شمار کارگران معترض شهر شیکاگو بیش از سایر شهر ها و حدود ۹۰ هزار نفر بود که با مداخله پلیس ، این اعتراضات به خشونت کشیده شد و با آتش گشودن پلیس بسوی کارگران معترض ، شماری کشته ، عده ای مجروح و بعدا نیز تعدادی از رهبران این جنبش کارگری در دادگاه محاکمه و چهار نفر از آنها اعدام شدند.
در سال ۱۸۸۹ کنگره بین المللی کارگران در پاریس ، به پیشنهاد نماینده کارگران ایالات متحده و موافقت همه شرکت کنندگان ، روز اول ماه مه را به عنوان روز جهانی کارگر برگزید و در پی آن هر ساله در بسیاری از کشورهای دنیا ، کارگران با برپایی راهپیمایی های گسترده ولی آرام ، علاوه بر اعلام مشکلات و خواسته های خود ، یاد و خاطره کارگران به خاک و خون کشیده شده آن روز تاریخی را ارج می نهند.
این یک امر مسلم است که چنانچه قوانین عادلانه و شرایط اقتصادی مساعدی حاکم نباشد ، عده ای از کارفرمایان به دنبال آن خواهند بود که از کارگران ارزان استفاده و حتی حقوق و مزایای قانونی و حداقلی آنها را نیز پرداخت ننموده یا به نوعی آنها را استثمار نمایند .گاهی این کارگران ارزان مهاجرانند ، گاهی زنان یا دختران جوانند ، گاهی کودکان کم سن و سالند ، گاهی افراد مسن ، گاهی معلولان نیازمند و گاهی نیز مردان و جوانانی هستند که در جستجوی کار ناامید و سرخورده شده اند و برای تامین معاش خانواده هایشان به مزد های حداقلی و کارهای طاقت فرسا نیز تن می دهند.
هرچند گاهی کارفرمایان سودجو ( و نه منصف ) و مشاورانشان ، تنها به ارزانی این دسته از کارگران نیز بسنده نمی کنند، بلکه آنها به دنبال آنند که از بازوان قوی قوانین و کاستی های موجود در آنها ، برای بهره کشی (و نه بهره وری) از کارگر ضعیف و مظلوم نیز سوء استفاده نمایند.
بدون شک طی سالیان گذشته رشد بیکاری ، افزایش نرخ تورم و بالا رفتن قیمت ها و هزینه زندگی ، در حالی طبقه کارگر را با مشکلات جدی روبرو ساخته، که حداقل دستمزد تعیین شده در پایان هر سال بگونه ای است که هیچگونه تناسبی با گرانی و تورم در سطح جامعه نداشته و به همین دلیل تامین معاش خانواده کارگران را در سطح حداقل استانداردهای یک زندگی انسانی متناسب با نیازهای خوراک ، پوشاک ، مسکن ، بهداشت و آموزش و پرورش با مشکل مواجه نموده است.
از طرفی در پاره ای از موارد عدم رعایت شأن و منزلت انسانی کارگران ، عدم تامین بیمه درمان و بازنشستگی ، عدم تامین امنیت شغلی ، وجود قراردادهای سفیدامضاء و موقت کارگری از دیگر مشکلات این قشر زحمتکش و مظلوم جامعه ای است که علی رغم وجود قوانین مربوطه و نظارت تعریف شده در این زمینه ، همچنان عده ای از کارگران با آنها دست به گریبان و از وجودشان رنج می برند.
ایجاد تشکل های کارگری از دیگر خواسته های جامعه کارگری کشور ، طبق قانون برنامه توسعه و برابر اصل ۲۶ قانون اساسی می باشد که تاکنون به دلایل مختلف محقق نشده است،تشکل های مستقل کارگری که بدون شک می توانستند در کنار نهادهای حاکمیتی ، پشتوانه محکم و مناسبی برای احقاق حقوق کارگران در محیط کار و در مواقع لزوم باشد.
با این حال ، کارگران این مرز و بوم بعنوان مظلوم ترین حلقه چرخه اقتصادی کشور ، همچون گذشته با درک شرایط موجود و تلاش خستگی ناپذیر خود ، همچنان نقش اساسی را در به حرکت درآوردن چرخ های توسعه و پیشرفت کشور عزیزشان ایفا می کنند و امیدوارند در سالی که از سوی رهبر انقلاب تحت عنوان “اقتصاد مقاومتی ؛ تولید – اشتغال” نامگذاری شده است ؛ نهادهای مربوطه از جمله مجلس شورای اسلامی و دولت از سویی با ممانعت از واردات بی رویه کالاهای خارجی و افزایش سرمایه گذاری جهت نوسازی و مدرنیزاسیون کارخانجات و کارگاه ها،از تعطیلی آنها ممانعت بعمل آورده و امنیت شغلی را افزایش دهند و از سویی دیگر با تصویب یا تصحیح قوانین ایجابی و نظارتی در جهت تامین حقوق حقه کارگران و بهبود شرایط کار بتوانند مشکلات متعدد آنها را کاهش و مرتفع نمایند ؛ مشکلاتی که مطمئنا همه مسولین ذیربط به آنها واقف و مطلع اند.

*شهاب زمانی-روزنامه نگار*