باشگاه خبرنگاران تفکر جوان: کاریکاتور یکی از ابزار و زمینه‌های هنری است که در بین اصحاب نر و رسانه جایگاه ویژه‌ای یافته است؛ پس از اینکه با خبر شدیم یکی از جوانان خوزستانی توانسته با استفاده از هنر و استعداد خود رتبه‌های بین‌المللی و کشوری برجسته‌ای را کسب کند برآن شدیم تا با وی گفت‌وگویی داشته باشیم.
سامان ترابی در مسابقات جهانی این رشته هنری در کوزوو و آلمان توانست رتبه برتر را کسب کند، وی در گفت‌وگو با خبرنگار ما به زمینه‌های رشد و پیشرفت خود اشاره کرده که متن آن را در ادامه می‌خوانید.
چگونه با حرفه کاریکاتور آشنا شدید؟
در سنین ۱۰ یا ۱۲ سالگی از طریق مجلات کاریکاتوری با این حرفه آشنا و شروع به کارکردن کردم. در این مدت در زمینه کارتون و کاریکاتوری چهره فعالیت داشتم تا اینکه وارد دانشگاه هنر اصفهان در رشته مرمت آثار تاریخی شدم و مشغله‌های درسی سبب شد که کمتر از گذشته در این حرفه کار کنم.
از چه سالی به صورت جدی حرفه کاریکاتوی را دنبال کردید و در چند جشنواره ملی و بین‌المللی شرکت کردید؟
از سال ۱۳۹۰ به صورت جدی تصمیم گرفتم که در جشنواره‌های ملی، بین‌المللی و برگزاری نمایشگاه‌های انفرادی در خانه کاریکاتوری تهران شرکت کنم. با تکیه بر تصمیم و اراده‌ای که در این حرفه داشتم کار کاریکاتوری را شروع کردم و بعد از دو سال با شرکت در بیش از ۴۰ جشنواره توانستم حدود ۱۰ تا ۲۰ جوایز ملی و بین‌المللی را کسب کنم و در برخی از جشنواره‌ها نیز آثار بنده در بخش نمایشگاه‌ها و چاپ آثار دربروشور و کتاب جشنواره به چاپ رسیدند، اما از نظر خودم آغاز کار هستم و تلاش می‌کنم که موفقیت‌های بیشتری را برای کشورم به ارمغان بیاورم.
چگونه با جشنواره‌ها آشنا می شوید و بیشتر در کدام جشنواره‌ها شرکت می‌کنید؟
از طریق سایت‌هایی ازقبیل ایران کارتون، هنر مقاومت و سایر پایگاه‌های کاریکاتوری که با هنر کاریکاتور مرتبط هستند با جشنواره‌ها آشنا می‌شدم. اغلب مخاطبان این سایت‌ها هنرمندان بین‌المللی هستند و معمولا هرماه ۶ یا ۷ جشنواره در سطح جهان فراخوان ارسال آثار اعلام می‌شود که کاریکاتوریست‌ها بر اساس درجه اهمیت، اعتباری و میزان همبستگی بین آثار کاریکاتوریست‌ها با موضوع مسابقه، جشنواره مورد نظر را برای شرکت و ارسال آثار انتخاب میکنند.
امسال در کدام جشنواره‌هایی شرکت و چه مقام‌هایی را کسب کردید؟
در نخستین جشنواره بین‌المللی کوزوو مقام سوم را کسب کردم، اما در دومین سال برگزاری جشنواره کوزوو جایزه ویژه را دریافت کردم. جشنواره رومانی ۱۰ سال در حال برگزاری است و امسال نخستین باری بود که در این جشنواره شرکت کردم و توانستم جایزه ویژه را کسب کنم.
معتبرترین جشنواره‌ای که شرکت کردید کدام جشنواره بود و چه مقامی کسب کردید؟
جشنواره‌های بین‌المللی ساتریکون لهستان و آیدین دوگان ترکیه از معتبرترین جشنواره‌های کاریکاتور جهان بودند که سال گذشته توانستم جایزه هر دو جشنواره را کسب کنم.
سطح مسابقاتی که شرکت می‌کنید نسبت به سال‌های گذشته چگونه بودند و چه افرادی در این جشنواره‌های حضور دارند؟
کاریکاتوریست‌ها جشنواره‌ها را بسته به اعتبار و اهمیتی که دارند انتخاب میکنند و در جشنواره‌هایی که من شرکت کردم تقریبا تمام بزرگان کاریکاتوریست دنیا حضور دارند و آثارشان نیز برگزیده می‌شوند البته کشور ایران نیز کاریکاتوریست‌های خیلی برجسته‌ای دارد که معمولا همه در رده سنی ۳۰ تا ۴۰ سال هستند.
ایران یکی از قطب‌های مهم دنیا در زمینه کاریکاتوریست است؛ تمام کاریکاتوریست‌های برجسته کشور ایران نیز در جهان شناخته شده هستند و از هر ۱۰ جشنواره‌ای که برگزار می‌شود حداقل یک کاریکاتوریست ایرانی موفق به دریافت جوایز آن جشنواره می‌شود.
برای جشنواره‌های رومانی و کوزوو چه ایده‌ای را ارائه دادید و ایده طراحی شده را بر اساس چه معیار و شاخصی انتخاب کردید؟
جشنواره کوزوو موضوع خاص انسان و تکنولوژی بود که برای این جشنواره سه نمونه کار داشتم، اما بیشتر سیطره دیجیتال و ربات‌ها در زندگی واقعی انسان‌ها را نشان دادم و اثری که جایزه گرفت در واقع کسی بود که موبایل همراه داشت و کاملا بدون اینکه جلوی خود را ببیند در حال راه رفتن بود و یک فرد نابینا را همراهی می‌کرد.
پیام کاریکاتوری که طراحی کردم نشان می‌داد فردی که خود را از موبایل جدا نمی‌کند نسبت به فرد نابینا به دلیل وجود زندگی‌های دیجیتالی نابیناتر است.این موضوع یکی از موضوعاتی است که اکثر شهروندان در محیط زندگی واقعی آن را لمس کرده‌اند
در خصوص جشنواره رومانی نیز موضوع آزاد بود، اما من با بحث روز که یکی دو سال است به دلیل جنگ‌های اخیر خاورمیانه خیلی مطرح شده موضوع مهاجرت است. من در این کاریکاتور مهاجری را طراحی کردم که یک وصله ناجوری برای اتحادیه اروپا و پرچم اروپا شده است و از طرفی دیگر سیل عظیمی از مهاجرین که با یک وضعیت خیلی بدی مهاجرت میکنند و آینده نامشخصی که در انتظارشان است را طراحی کردم.
به نظر شما چه میزان بین حرفه و تحصلات دانشگاهی که ادامه دادید ارتباط وجود دارد؟
تحصیلات دانشگاهی من در زمینه مرمت آثار تاریخی است و کاملا با حرفه‌ای که در پیش گرفته‌ام متفاوت است. حرفه‌کاریکاتوری را از روی علاقه و بدون هیچ‌گونه چشم داشت مالی انجام می‌دهم.
ارتباط زیادی بین تحصلات دانشگاهی و حرفه‌ام وجود ندارد زیرا کاریکاتوری یک بحث ذوقی است و من از کودکی علاقه داشتم که روزی یک کاریکاتوریست شوم که مدت زمانی بین من و حرفه مورد علاقه‌ام فاصله افتاد اما مجددا با علاقه و پشتکار در حال ادامه دادن به حرفه کاریکاتوری هستم.
چه برنامه‌هایی برای کسب موفقیت‌های بیشتر در آینده دارید؟
سعی می‌کنم که به صورت مستمر این حرفه را ادامه و از لحاظ تکنیکی و ایده پخته‌تر شوم تا بتوانم یک جایگاه بین‌المللی در جهان کسب کنم و همچنین نماینده خوبی برای کشورم در جهان باشم.
تسنیم: هنر کاریکاتور توانسته جایگاه خود را در کشور تثبیت کند؟
خیر. با وجود اینکه برخی از کاریکاتوریست‌ها که در زمینه مطبوعات کار میکنند و جز اصحاب رسانه هستند و رسانه دست خودشان است اصلا نمودی ندارند و هیچ کس از عموم مردم آن‌ها را نمی‌شناسند. من و خیلی دیگر از دوستان در جشنواره های بین‌المللی مقام کسب می‌کنیم اما متاسفانه هیچ‌گاه به آن صورتی که به رشته‌های ورزشی و سایر رشته‌های هنری مانند موسیقی و سینما که پرداخته و آن‌ها را چهره میکنند به کاریکاتوریست‌ها پرداخته نمی‌شود و همین عامل سبب می‌شود که کاریکاتوریست‌ها شناخته نشوند.
کاریکاتوریست‌ها در کشور و حتی در شهر خودمان شناخته شده نیستند اما در کشورهای خارجی به دلیل صنفی که برای کاریکاتوریست‌ها وجود دارد من را بیشتر می‌شناسند و با کارها و آثار من بیشترآشنا هستند درصورتی که من در شهر خودم شناخته شده نیستم و این موضوع تنها شامل حال من نیست بلکه سایر دوستانم نیز همین مشکل را دارند.
چه انتظاری از مسئولان به خصوص مسئولان حوزه فرهنگ دارید؟
انتظار داریم مسئولان تشخیص دهند که کاریکاتور یک هنر تاثیرگذار است و به دلیل پیام‌رسانی صریح و واضحی که دارد بسیار راحت‌تر می‌تواند با زندگی مردم همراه شود و پیام‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را به مدم برساند.
کاریکاتور مانند یک بیلیورد تبلیغاتی در سطح شهر می‌تواند در کمترین زمان ممکن بهترین پیام‌ها را به مخاطب منتقل کند. می‌توان در دانشگاه‌ها برای تاثیرگذاری بیشتر این حرفه در سطح جامعه یک واحد درسی را در واحدهای درسی هنرجویان رشته‌های گرافیک، نقاشی و تصویرسازی بگنجانند. هنرمندانی که وجود دارد که این هنر را نمی‌شناسند و این موضوع به آموزش و فرهنگسازی نیاز دارد.
شما با حرفه کاریکاتوریست توانستید به جامعه خود خدمت کنید؟
کسانی که به حرفه کاریکاتور انجام مشغول هستند حتی هنرمندان کاریکاتور این هنر را یک هنر طنز و کمدی می‌بینند در صورتی که می‌توان در اکثر موضوعات زندگی اثرگذار باشد. امسال قصد دارم که در سازمان آب و برق جشنواره ملی کاریکاتور با عنوان گنجینه‌های آبی که با محوریت نگهداری از آب را برگزار کنم که در این جشنواره موضوعات فنی و نگهداری از آب در قالب کاریکاتور به نمایش گذاشته می‌شود که این کار مستلزم یک فرهنگسازی و شناخت مسئولان است. خوشبختانه هنر کاریکاتور کمی پررنگ‌تر می‌شود ولی خیلی جای کار دارد که به قطعه ایده‌آل مثل کشورهای دیگر حتی کشورهای همسایه برسیم.
گفت‌وگو از فاطمه بندری – خبرگزاری تسنیم مرکز خوزستان
انتهای پیام/
