باشگاه خبرنگاران تفکر جوان: شهرام شاهین‌زاده در نشست خبری که روز چهارشنبه ۲۱ تیرماه برگزار شد، اظهار کرد: کار پروژه‌ قطار شهری اهواز از آغاز سال ۸۵ توسط شرکت‌های چینی کیسون‌ـ نوریکو شروع شد، این پروژه در ابتدا بنا بود چهار ساله تمام شود اما به دلایلی کار به طول انجامید.
وی تصریح کرد:‌ قرارداد پروژه قطار شهری اهواز از نوع EPCF شامل طراحی،‌ تهیه ملزومات، بهره‌برداری و تامین منابع مالی است، افزودن بند ‌F به قراردادهای EPC مبانی این قراردادها را به کلی تغییر می‌دهد. این بند، طرف قرارداد را مکلف به تامین منابع مالی پروژه از طریق فاینانس چه فاینانس داخلی و چه فاینانس خارجی می‌کند.
مدیرعامل سازمان قطار شهری شهرداری اهواز عنوان کرد:‌ در بسیاری از پروژه‌های بزرگ بند F یا همان فاینانس به منظور صرفه‌جویی در منابع ملی، منابع مالی دولت و به حداقل رساندن نیاز به نقدینگی قراردادها افزوده می‌شود و معمولا از سرمایه‌گذار بخش خصوصی به ویژه سرمایه‌گذار خارجی برای این کار استفاده می‌کنند.
شاهین‌زاده ادامه داد: بنابراین برای این گونه پروژه‌ها دیگر در اعتبارات دولتی ردیف اعتباری منظور نمی‌شوند و فاینانس به عنوان منبع مالی پروژه‌های مذکور تعریف می‌شود. در قراردادهای عادی پروژه‌های عمرانی معمولا ۱۴ درصد مبلغ قرارداد پیش پرداخت می‌شود که در قراردادهای چندهزار میلیاردی این پروژه‌ها این ۱۴ درصد رقم قابل توجه و بزرگی را بدست می‌دهد.
وی بیان کرد: اما با اضافه شدن بند F به قراردادهای پروژه‌های عمرانی این ۱۴ درصد به ۵ درصد کاهش می‌یابد یعنی در قراردادهای EPCF درصد پیش‌پرداخت ۹ درصد نسبت به قراردادهای عادی عمرانی تقلیل یافته است. در پروژه قطار شهری اهواز با وجود اعلام آمادگی مرتب و مستند شرکت چینی برای افتتاح مسیر پولی و همچنین معرفی بانک عامل از سوی ما، به دلیل تحریم‌های ظالمانه علیه ملت ایران قادر به گشایش LC نبودیم و بنابراین فاینانس جاری نشد.
مدیرعامل سازمان قطار شهری اهواز افزود: به علت جاری نشدن فاینانس با وجود کلنگ‌زنی پروژه قطار شهری اهواز فشار مضاعفی به دولت وقت وارد شد به طوری که در پروژه‌ای که قرار بود که دولت تنها مدیریت انجام تسهیلات اداری و کارهای جاری اقتصادی آن را عهده‌دار باشد تامین مالی بخشی از پروژه بر عهده دولت قرار گرفت.
شاهین‌زاده افزود: در این پروژه ابتدا بنا بود شهرداری به عنوان شرکت ۵۰ درصدی پروژه تضامین را پیش‌بینی کند اما به علت مشکلات یاد شده، تامین مالی پروژه قطار شهری اهواز به صورت ۵۰ ـ ۵۰ بر عهده شهرداری و دولت قرار گرفت و شهرداری ناچار شد از حساب‌ها و درآمدهای جاری خود برای این پروژه هزینه کند.
وی اظهار کرد:‌ از آغاز پروژه قطار شهری اهواز تاکنون یعنی در مدت ۱۰ سال اخیر ۴۵۰ میلیارد تومان پول به پیمانکار پروژه پرداخت شده است. بخش قابل توجهی از این رقم توسط دولت و مابقی توسط شهرداری و از طریق آوردهای شهرداری که عمدتا در قالب تملک اراضی بودند، تامین شد.
مدیرعامل سازمان قطار شهری اهواز در خصوص عوامل تاخیر این پروژه گفت: پروژه‌ای که چهار سال برای انجام آن و همچنین اعتبار سالیانه ۱۰۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده بود، طبیعتا با این وضعیت ۳۰ ساله تمام نمی‌شد اما همین ۱۰۰ میلیارد تومان هم تامین نشد و در این ۱۰ سال اخیر به صورت میانگین سالانه ۳۶ میلیارد تومان به پروژه قطار شهری اهواز تزریق شد.
شاهین‌زاده اختلاف نظر و اختلاف سلیقه و عقیده نسبت به برخی از موارد قرارداد پروژه قطار شهری اهواز را از دیگر علل تاخیر این پروژه دانست و تصریح کرد: در جریان این اختلافات پیمانکار ادعاها و کارفرما پاسخ‌هایی داشت بنابراین هیاتی برای رسیدگی به این اختلافات مامور و در نهایت مقرر شد این اختلافات در یک مرجع عالی‌تر که احتمالا شورای عالی کشور است، مورد رسیدگی قرار گیرد.
وی بیان کرد:‌ من حدود چهار ماه است که این سمت را عهده‌دار شده‌ام و استاندار خوزستان نیز در حدود یک سالی که به این سمت منصوب شدند، هفت مرتبه در پروژه قطار شهری اهواز حضور یافته‌اند. در این مدت معاون اول رییس جمهور و رییس سازمان برنامه و بودجه در محل پروژه قطار شهری اهواز حضور یافتند و وزیر کشور در جلسه‌ای که ویژه پروژه قطار شهری اهواز برگزار شد، حضور یافت.
مدیرعامل سازمان قطار شهری اهواز ادامه داد:‌ تبعات این بازدیدها تخصیص صددرصدی اعتبار پیش‌بینی شده پروژه قطار شهری اهواز برای سال ۹۵ بود. رییس سازمان برنامه و بودجه کشور در بازدید سال گذشته خود از ایستگاه خلیج فارس پروژه قطار شهری اهواز وعده تخصیص ۶۰ میلیارد تومان مابقی اعتبار سال ۹۵ این پروژه را دادند. البته رقم دقیق مابقی این اعتبار ۵۷ میلیارد تومان بود که اختصاص یافت.
شاهین‌زاده با اشاره به پیش‌بینی ۶۸ میلیارد تومان اعتبار برای پروژه‌ قطار شهری اهواز در سال ۹۶ خاطرنشان کرد:‌ البته این رقم موقتی است و در صورت بهبودی روند جذب و سرعت پروژه یقینا ارقام بهتری برای پروژه قطار شهری اهواز پیش‌بینی و تزریق خواهد شد. همچنین با تلاش شهرداری و شورای شهر اهواز مجوز ۳۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت از بانک مرکزی برای این پروژه اخذ شد.
وی ادامه داد: لایحه این اوراق به تایید شورای شهر اهواز رسید و در ۲۸ اسفند سال گذشته با حمایت‌های صورت گرفته ۵۰ میلیون تومان از این اوراق به فروش رفت. البته ۵۰ میلیون تومان در برابر ۳۰۰ میلیارد تومان مجموع این اوراق عدد قابل توجهی نیست اما فروش این ۵۰ میلیون تومان اوراق مشارکت موجب پایداری مجوز این اوراق شد.
مدیرعامل سازمان قطار شهری اهواز ادامه داد:‌ در صورت عدم فروش این ۵۰ میلیون تومان در سال گذشته مجوز این۳۰۰ میلیارد تومان اوراق مشارکت ابطال می‌شد بنابراین فروش ۵۰ میلیون تومان از این اوراق موجب پایداری مجوز اخذ شده از بانک مرکزی شد.
شاهین‌زاده بیان کرد: پیش‌قراردادی با بانک توسعه تعاون به عنوان بانک عامل این اوراق مشارکت منعقد شده است و در نهایت متعاقب این روند پیش‌‌قراردادی با موسسه سرمایه‌گذاری اقتصاد نوین به عنوان خریدار این اوراق منعقد شد. در  مجموع حدود ۳۶۰ میلیارد تومان نقدینگی تنها برای سال ۹۶ برای پروژه قطار شهری اهواز پیش‌بینی شده است.
وی با اشاره به این‌که اختلافات پروژه قطار شهری اهواز به حداقل رسیده است، اظهار کرد: متاسفانه این پروژه در مقطعی به این وضعیت رسیده بود که شرکت کیسون کار نمی‌کرد و کارفرما نیز یک سری برخوردهای قانونی با پیمانکار این پروژه انجام می‌داد که نتیجه و عوارض این تنش در حال نمایان شدن در پروژه بود اما ورود استانداری خوزستان به این پروژه موجب باز شدن بسیاری از گره‌های آن شد.
مدیرعامل سازمان قطار شهری اهواز با بیان این‌که سرعت پروژه قطار شهری اهواز قابل قبول نیست، گفت:‌ هم ما و هم استاندار و معاونت عمرانی استانداری از روند فعلی پروژه‌ قطار شهری اهواز رضایت نداریم و حتی پیمانکار نیز قطعا از روند این پروژه راضی نیست زیراهزینه‌هایی را برای پیمانکار به همراه داشته است.
شاهین‌زاده بیان کرد: پروژه‌ قطار شهری اهواز سال ۹۴ کاملا تعطیل شد به گونه‌ای که هیچ فعالیت عمرانی دیگر در این پروژه صورت نمی‌گرفت. برای راه‌اندازی مجدد پروژه‌ای که حدود دو سال تعطیل بود بسیار سخت است  که توقع داشته باشیم خیلی زود سرعت حداکثری به خود بگیرد.

وی با اشاره به تقسیم خط یک قطار شهری به چهار فاز عملیاتی، گفت: فاز اول خط یک به طول ۶٫۸ کیلومتر در حد فاصل فرودگاه تا مصلا  و دارای ۶ ایستگاه است. در حال حاضر راه‌اندازی فاز اول خط یک بر اساس برنامه ریزی‌های انجام شده با جدیت پیگیری می‌شود که باید تا پایان سال جاری به بهره‌برداری برسد

مدیرعامل سازمان قطار شهری اهواز با بیان این‌که همزمان با پیگیری راه‌اندازی فاز اول خط یک مترو، در حال خرید واگن هستیم، تصریح کرد: بنا بود بر اساس سهمیه‌بندی‌های صورت گرفته ۱۳۵ واگن به قطار شهری اهواز اختصاص یابد اما تلاش می‌کنیم سهمیه بیشتری دریافت کنیم.

شاهین‌زاده درخصوص احتمال خلع ید شرکت کیسون از پروژه قطار شهری اهواز بیان کرد:  قطعا خلع ید پیمانکار این پروژه اولویت نخست ما نیست. مشکلات مشابه پروژه قطار شهری اهواز را در خط دو مترو شهری مشهد نیز وجود داشت که در مشهد برای حل این مشکلات مبانی قرارداد پروژه را در مجاری اداری خود از جمله شورای عالی فنی اصلاح کردند.

منبع:خبرگزاری ایسنا – مرکز خوزستان