باشگاه خبرنگارن تفکر جوان: تالاب ‘بامدژ’ در همسایگی شهرهای اهواز، شوش و دزفول، نزدیک ترین تالاب به اهواز، آلوده ترین شهر جهان است. این تالاب در ۴۰ کیلومتری شمال غرب اهواز قرار داد.
بامدژ اگر چه سومین تالاب استان از نظر وسعت و اهمیت است، اما هنوز ناشناخته مانده و اغلب شهروندان از وجود آن بی اطلاع هستند یا آن را به فراموشی سپرده اند. در حال حاضر بیش از ۶۰ درصد تالاب بامدژ خشک شده است.
این تالاب با ۵۵ هزار و ۵۴۲ قطعه پرنده، در سرشماری زمستان ۹۵ ، بعد از هورالعظیم و تالاب شادگان، سومین استان از نظر تعداد پرندگان زمستان گذر بوده است.
تعدادی از تشکل های مردم نهاد محیط زیست، اخیرا بازدیدی از تالاب بامدژ در شهرستان اهواز داشتند. هدف این دوستداران محیط زیست معرفی تالاب بامدژ، هشدار نسبت به تخریب ها و تهدیدات این تالاب و جلب توجه مسئولان بوده است.
مدیر انجمن مهرورزان زمین نسبت به تخریب تالاب بامدژ هشدار داد و گفت: در صورت تخریب این تالاب، شهرستان اهواز به وسیله کانون های گرد و غبار محاصره می شود.
شهرام دهکردی تاکید کرد: تالاب بامدژ به دلیل نزدیکی به اهواز می تواند تاثیر زیادی بر دما و مطبوع شدن هوای این کلانشهر آلوده داشته باشد.
وی بخش هایی از تالاب توسط روستائیان تخریب شده و بخش هایی نیز برای کشاورزی تصرف شده است، گندم کاری و ساختمان سازی در تالاب کاملا واضح است.
دهکردی افزود: به گفته اهالی در این فصل برای آبگیری سد شاوور آب ورودی به تالاب کم می شود.
این فعال محیط زیست با تاکید بر لزوم استقرار ماموران حفاظت از محیط زیست در این تالاب اظهار کرد: یک پاسگاه محیط بانی در حال احداث است اما به دلیل اینکه اعتبار لازم تخصیص نشده، عملیات ساخت متوقف شده است.
وی تالاب بامدژ را یکی از بهترین زیستگاه های پرندگان مهاجر دانست و افزود: حقابه این تالاب تامین نشده و تالاب روبه خشکی می رود، کانالی موسوم به ‘خارور’ نیز از میان تالاب می گذرد که زهاب های کشاورزی را جمع آوری می کند و این کانال، مانع آبگیری تالاب می شود.
دهکردی اضافه کرد: چند حوضچه پرورش ماهی در بالادست تالاب بامدژ فعالیت می کنند که تخلیه پساب و آلودگی به این تالاب دارند و باید این مساله نیز مدنظر قرار گیرد.
وی با اشاره به افزایش کانون های گرد و غبار اطراف اهواز گفت: در صورت ادامه این روند و خشک شدن یا تصرف اراضی تالابی، تا پنج سال آینده تالاب بامدژ نیز به یکی از کانون های گرد و غبار در غرب اهواز تبدیل می شود، به عبارت دیگر اهواز در محاصره کانون های ریزگرد قرار می گیرد.
دهکردی تصریح کرد: باتوجه به اینکه بخش زیادی از تخرب و تصرف ها در تالاب بامدژ ناشی از دخالت های اهالی است، لازم است آموزش و اطلاع رسانی و ارتقای فرهنگ زیست محیطی ساکنان روستاهای اطراف تالاب نیز جزو برنامه ها قرار گیرد.
*جامانده از فهرست حفاظت شده ها
بامدژ یکی از چشم نوازترین مناظر اطراف اهواز را به وجود آورده، با این حال در سال های اخیر با چالش هایی مواجه بوده است. تصرف اراضی تالابی و تبدیل کردن آن به زمین های کشاورزی است بیشترین تخریب ها را برای سومین تالاب با اهمیت استان به همراه داشته است. زهکش ‘خارور’، برداشت بی رویه از منابع موجود، ورود آلاینده ها و پساب های کشاورزی، شامل کودهای حیوانی و شیمیایی و سموم، همچنین ورود آلاینده ها و پساب ها و پسماندهای شهری و تخصیص اراضی حاشیه ای تالاب به کشاورزی در نتیجه کم آبی از دیگر عوامل تهدیدکننده این تالاب هستند.
مساحت تالاب بامدژ در گزارش های محیط زیست چهار هزار هکتار ثبت شده، اما در نقشه های سازمان آب و برق هشت هزار و ۳۰۰ هکتار مساحت دارد و گفته می شود که تا چند سال پیش ۱۲ هزار هکتار بوده است. ۲۳۴ گونه گیاهی (۱۴ گونه گیاهان دارویی)، بیش از ۴۰ گونه حیوانی و ۱۴۸ گونه پرنده بومی و مهاجر در این تالاب شناسایی شده است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست اهواز نیز در این باره گفت: تالاب بامدژ هنوز درفهرست مناطق حفاظت شده ثبت نشده است.
علی بنی عگبه اظهار کرد: قرار نگرفتن این تالاب تحت پوشش سازمان محیط زیست، حفاظت از آن را با چالش هایی مواجه کرده است.
وی خاطرنشان کرد: پرونده قرار گرفتن این تالاب در فهرست مناطق حفاظت شده درحال آماده سازی و پیگیری است.
بنی عگبه اشاره به منبع تغذیه کننده تالاب بامدژ افزود: بخشی از حقابه این تالاب از رودخانه شاوور باید تامین شود اما به دلیل برداشت های بی رویه در بالادست، توسط اراضی کشاورزی و حوضچه های پرروش ماهی، عملا اندکی از آب مورد نیاز تالاب وارد آن می شود.
وی احداث زهکش ‘خارور’ در تالاب بامدژ را نیز یادآور شد و گفت: بخشی از حقابه تالاب نیز توسط این زهکش از منطقه خارج می شود که کنترل و هدایت آب به تالاب در دستورکار قرار گرفته است.
بنی عگبه همچنین اظهار کرد: کار ساخت پاسگاه محیط بانی تالاب بامدژ به دلیل کمبود اعتبار متوقف مانده و به محض ابلاغ اعتبارات امسال، دوباره از سرگیری می شود.
وی با بیان اینکه عمده تصرف اراضی توسط اهالی روستاهای اطراف صورت گرفته است افزود: در حال حاضر هفت هکتار از زمین های تالابی توسط یکی از کشاورزان تصرف شده که اقدام برای رفع تصرف در حال انجام است.
بنی عگبه با اشاره به نقش تالاب در کاهش گرد و غبار تاکید کرد: یکی از کارکردهای تالاب ها تلطیف هوا و جلوگیری از وقوع ریزگردهاست، بنابراین در صورتی که این تالاب خشک شود، با کانون های جدید گرد و غبار مواجه می شویم.
منبع:خبرگزاری ایرنا – مرکز خوزستان
