باشگاه خبرنگاران تفکر جوان: محمد حاج رسولی‌ها دوشنبه در آیین اختتامیه سیزدهمین همایش بین المللی شبکه های آبیاری و زهکشی، در گیت بوستان اهواز، با اشاره به اهمیت دوم فرودین ماه (۲۲ مارس)، روزجهانی آب افزود: این روز مصادف با تعطیلات ملی عید نوروز در ایران است، و امکان بزرگ داشت آن فراهم نیست بنابران تصمیم بر آن شد تا ۱۱ اسفند ماه هر سال به عنوان روز ملی آب درایران در نظر گرفته شود.
وی با بیان اینکه در سال ۲۰۱۷ شعار این روز به ‘پساب ها’ اختصاص داده شده اضافه کرد: بر اساس یکی از اهداف توسعه پایدار (SDG) ما باید تا سال ۲۰۳۰ ، کیفیت آب را از طریق کاهش آلودگی، به حداقل رساندن پخش مواد شیمیایی و خطرناک، به نصف رساندن سهم پساب های تصفیه نشده و در واقع افزایش توان بازچرخانی و استفاده مجدد ایمن به صورت جهانی بهبود بخشیم.
مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران بیان کرد: در حال حاضر در جهان بیش از ۸۰ درصد پساب های تولیدی بدون تصفیه و استفاده مجدد به اکوسیستم رها می شوند و اکثر شهرهای کشورهای در حال توسعه از زیرساخت و منابع مناسبی برای مدیریت پساب ها با روشی موثر و پایدار برخوردار نیستند.
وی تاکید کرد: فرصت های بهره برداری از پساب ها به عنوان یک منبع، بسیار زیاد است و پساب های تصفیه شده، منبع مقرون به صرفه و پایدار آب و انرژی، مواد مغذی و سایر مواد بازیافتنی است. هزینه های مدیریت پساب ها تا حد زیادی به واسطه منافع آن در زمینه سلامت انسان ها، توسعه اقتصادی و پایداری محیطزیست و نیز ایجاد فرصت های شغلی جدید و ایجاد مشاغل سبز بیشتر، زیاد است.
حاج رسولی‌ها افزود: تا سال ۲۰۳۰ انتظار می رود تقاضای جهانی برای آب تا ۵۰ درصد رشد داشته باشد که اکثر آن هم در شهرها خواهد بود بنابراین به رویکردهای جدید جمع آوری پساب، تصفیه ایمن و مدیریت آنها نیاز مبرم خواهیم داشت، در مناطق محروم شهری و روستایی کشورهای در حال توسعه اساسا بخش عظیمی از پساب ها مستقیما به نزدیک ترین زهکش سطحی یا زیرزمینی، گاهی اوقات بدون تصفیه یا با تصفیه خیلی کم تخلیه می شوند، به علاوه آب روهای خانگی و فاضلاب انسانی، بیمارستان ها و صنایع وابسته شهری مانند معادن کوچک، اغلب بخش عظیمی از پساب های شیمیایی سمی و دارویی را به داخل سیستم فاضلاب تخلیه می کنند.
وی با بیان اینکه آلودگی آب های سطحی و زیرزمینی از طریق مصرف پساب های تصفیه نشده در کشاورزی یکی از مسائل عمده در بسیاری از کشورهای در حال توسعه است، تصریح کرد: کشاورزان به طور فزاینده به منابع آب غیرمتعارف، عمدتا پساب ها یا به دلیل مواد مغذی بالای آن و یا عدم دسترسی به منابع آب متعارف روی آورده اند، به این ترتیب اگر از پساب های تصفیه شده استفاده شود، منبع ارزشمندی از نظر آب و مواد مغذی در دسترس خواهد بود که به امنیت غذایی و آبی و بهبود معیشت مردم کمک می کند و در غیر این صورت امراض مختلف را شایع می کند.

*نظارت بر توزیع عادلانه آب
حاج رسولی‌ها همچنین با تشریح اقدامات اساسی جمهوری اسلامی ایران به منظور بهبود وضعیت فعلی منابع آب اظهار کرد: یکی از گام های ضروری برای تحقق این هدف مهم، پیاده سازی مدیریت به هم پیوسته منابع آب در سطح حوضه های آبریز بوده است.
وی تاکید کرد: در این راستا ضرورت حاکمیت موثر بر مدیریت منابع آب، یکپارچه نگری به کل حوضه آبریز در ایجاد تعادل بین منابع و مصارف آب از طریق هماهنگی در مدیریت تامین، توزیع و مصرف آب و نظارت بر توزیع عادلانه آب بین ذی نفعان حوضه آبریز از بالا تا پایین دست حوضه اجتناب ناپذیر است.
مشاور وزیر نیرو اظهار کرد: موفقیت این رویکرد منوط به حمایت حداکثری همه ذی نفعان و دست اندرکاران در فرآیندهای تصمیم گیری، برنامه ریزی، بهره برداری و حفاظت از منابع آب مشترک در سطح حوضه های آبریز داخلی است که به عنوان یکی از فعالیت های اساسی شرکت مدیریت منابع آب ایران در حال برنامه ریزی است.
وی یکی دیگر از طرح های مهم صنعت آب کشور را حفاظت و احیای اکوسیستم های آبی شامل تالاب ها، رودخانه ها، دریاچه ها و سفره های آب زیرزمینی عنوان کرد و گفت: طرح احیا و تعادل بخشی منابع آب های زیرزمینی و کاهش مصرف از این منبع به ویژه در بخش کشاورزی با ارتقای بهره وری، صرفه جویی و استفاده بهینه از منابع آب کشاورزی از جمله طرح هایی است که هدف جلوگیری از برداشت بی رویه آب های زیرزمینی اجرا شده است.
حاج رسولی‌ها همچنین با اشاره به حضور گسترده مدیران و متخصصان داخلی و بین المللی افزود: در این همایش تازه ترین یافته های علم و صنعت زهکشی طرح از جمله کیفیت نامناسب زهاب ها و آلودگی محیط زیست، امنیت آبی و غذایی، حجم بالای زهاب ها و نبود ظرفیت کافی محیط های پذیرنده، توجه به زنجیره آب، غذا، انرژی و محیط زیست، نیاز به افزایش حداقل ۸۰ درصدی تولید محصولات غذایی، زهکشی زیستی و به تبع آن کاهش مصرف انرژی، زهاب های خروجی و کاهش اثرات مخرب زیست محیطی و ضرورت کاهش مصرف آب آبیاری با هدف کاهش حجم آبشویی در این همایش و کارگاه های مرتبط با آن مورد بحث و بررسی و تبادل اندیشه قرار گرفته است.
وی اضافه کرد: تلاش شده است تا آخرین آمار و اطلاعات مربوط به منابع آب موجود، میزان مصرف در بخش های مختلف، تقاضای روزافزون همراه با کاهش منابع آب های سطحی و زیرزمینی، تاثیر پدیده های مختلف همچون تغییر یا تنوع اقلیم بر مدیریت منابع آب و آثار و عوامل آن چون سیل، خشکسالی و غیره ارائه شود.

*زهاب و توسعه پایدار
یکی از محققان سرشناس در حوزه زهکشی از کشور استرالیا نیز در این مراسم، توجه به منافع ذی نفعان در اجرای طرح های زهکشی را بسیار مهم دانست که به مفهوم توجه به توسعه پایدار است.
دکتر ولاتمن در ارائه جمع بندی میزگرد روش های جایگزین زهکشی با تاکید بر زهکشی و پایداری محیط زیست گفت: مقالاتی در زمینه چهار موضوع مورد نظر کمیته برگزار کننده شامل اقدام برای کاهش حجم زهاب، اقدام برای بهبود کیفیت زهاب ها، معیارهای طراحی دوستدار محیط زیست و بکارگیری روش های جایگزین زهکشی دریافت شده است.
وی با بیان اینکه تغییرات آب و هوایی در مدیریت منابع بسیار حائز اهمیت است تصریح کرد: در زهکشی مدرن باید محیط زیست و جنبه های اقتصادی و تاثیرات فرهنگی اجتماعی مورد توجه قرار گیرد.
ولاتمن با اشاره به مفهوم توسعه پایدار گفت: بر این اساس نه تنها نیازهای نسل معاصر بلکه نیاز نسل های آینده نیز مورد توجه قرار گیرد.
وی اظهار کرد: با افزایش جمعیت باید غذای بیشتری تولید کنیم، اما مساله اینجاست که دیگر نمی توانیم اراضی جدیدی را زیر کشت ببریم و باید از زمین های فعلی برای تامین غذای اضافه استفاده کنیم.
ولاتمن همچنین با تاکید بر اصلاح روش های آبیاری افزود: با کاهش مصرف آب می توان زهاب کمتری تولید کرد.
وی اظهار کرد: در این همایش ۷۰۰ کارشناس از ۲۳ کشور دنیا شرکت کردند.
در پایان، از چهره های برتر حاضر در این همایش با اعطای لوح تقدیر، قدردانی شد.
کمیسیون بین‌المللی آبیاری و زهکشی (ICID) در طول دوران فعالیت خود، همایش های فنی و تخصصی با موضوعات مختلف مرتبط با آبیاری و زهکشی را برگزار می کند که از جمله این رویدادهای تخصصی، برگزاری همایش بین‌المللی زهکشی (IDW) است که از سال ۱۹۷۸ تاکنون هر چند سال یکبار در یکی از کشورهای عضو برگزار شده است.
آخرین همایش بین‌المللی زهکشی که دوازدهمین آن بود؛ در تیر ماه ۱۳۹۳ (ژوئن ۲۰۱۴) در شهر سن‌پترزبورگ روسیه برگزار شد.
سیزدهمین همایش بین المللی زهکشی، از چهاردهم تا شانزدهم اسفند ماه به میزبانی سازمان آب و برق خوزستان در اهواز برگزار شد. بعد از ظهر شانزدهم و هفدهم اسفند ماه به بازدیدهای فنی و فرهنگی از سطح استان خوزستان اختصاص داده شده است.
در این همایش۵۰ مهمان خارجی از کشورهای آلمان، فنلاند، استرالیا، هلند، بلژیک، هندوستان، مصر، پاکستان، اندونزی، چین، بنگلادش، کره جنوبی و ترکیه حضور یافتند.

منبع: خبرگزاری ایرنا- مرکز خوزستان