اصغر حاتمی نیا
مدرس دانشگاه – دکترای علوم سیاسی – سیاست گذاری عمومی
«تحول در دستگاه قضایی بدون تحول در دانشگاه علوم قضایی، در بخشهای تربیت نیروی انسانی و حوزههای آموزش و پژوهش امکانپذیر نیست». لذا برابر دیدگاه های تحولی آیت الله رئیسی دانشکده علوم قضایی و خدمات ادارای شوشتر درصورت راه اندازی می تواند شاه کلید این تحول در تربیت و تأمین نیروی انسانی آموزش دیده بومی، برای منطقه جنوب و جنوب غرب ایران باشد چرا که رشد و اعتلای قوه قضائیه در گروه تربیت نیروی انسانی متدین و متخصص است.
یکی از دست آورد های بزرگ نظام مقدس جمهوری اسلامی تأسیس دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری زیر نظر قوه قضائیه است که چندین دانشکده زیر مجموعه دارد.
به موجب ماده ۳۵ قانون اصلاح پاره ای از قوانین دادگستری، وزارت دادگستری مکلّف گردید به منظور تامین کادر مورد نیاز اعم از قضایی و اداری با همکاری وزارت علوم و آموزش عالی به تاسیس «دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری» اقدام نماید و داوطلبان خدمت در دادگستری را از بین فارغ التحصیلان دانشکده مذکور و سایر دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی طبق قوانین مربوط انتخاب کند.
دانشکده در سال ۱۳۶۱ و با پذیرش اولین دوره دانشجو در رشته علوم قضایی تأسیس گردید و بدین ترتیب هر سال با توجه به امکانات دانشگاه با هماهنگی وزارت علوم، مبادرت به جذب دانشجو نمود.
شورای گسترش آموزش عالی در سال ۱۳۸۴ با ارتقاء” دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری” به ” دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری” وابسته به قوه قضائیه موافقت اصولی به عمل آورد. در نهایت در سال ۱۳۸۹ ارتقاء دانشکده به دانشگاه مورد موافقت قطعی قرار گرفت.
با توجه به سیر شکل گیری دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری تهران و حضور آیت الله رئیسی در رأس قوه قضائیه باید دوره جدیدی از تحول و اجرای سند بالادستی که امر مقام معظم رهبری است را شاهد باشیم. این نشانه را باید در سخنان آیت الله رئیسی دید که در آغاز سال تحصیلی ۹۸ دانشگاه علوم قضایی فرمودند:
«تحول در دستگاه قضایی بدون تحول در دانشگاه علوم قضایی، در بخشهای تربیت نیروی انسانی و حوزههای آموزش و پژوهش امکانپذیر نیست». لذا برابر دیدگاه های تحولی آیت الله رئیسی دانشکده علوم قضایی و خدمات ادارای شوشتر درصورت راه اندازی می تواند شاه کلید این تحول در تربیت و تأمین نیروی انسانی آموزش دیده بومی، برای منطقه جنوب و جنوب غرب ایران باشد چرا که رشد و اعتلای قوه قضائیه در گروه تربیت نیروی انسانی متدین و متخصص است.
قوه قضائیه اگر بخواهد از نظر تربیت و آموزش نیروی انسانی متخصص، از سایر دانشگاه ها برتر باشد باید نیروهای مورد نیاز خود را از طریق دانشگاه و دانشکده های تحت نظر خود تربیت و تأمین کند که با توجه به نیاز این قوه باید مراکز آموزشی تابعه را گسترش دهد چرا که جایگاه امر قضا مخصوصا در حوزه کاربردی و عملی از سایر علوم و دانشگاه ها متفاوتر است.
آیت الله سید ابراهیم رئیسی به درستی به این امر مهم واقف است و به همین دلیل، همه منتظر طرحی نو در قوه قضائیه مخصوصا تحول و توسعه در امر آموزش کادر متخصص دارند که آیت الله رئیسی آن را یک امر بسیار مهم و ضروری می دانند.
یکی از راه های بهتر و آسان تر کردن امر قضا، تربیت و آموزش نیروی انسانی بومی است قطعا قضات بومی در امر قضاوت از قضات غیر بومی به دلیل جامعه شناختی بهتر، در منطقه تحت امر، موفقتر هستند.
آیت الله رئیسی به هنگام سخنرانی در آغاز سال تحصیلی ۹۸ دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری با تأکید بر آشنایی قضات با حقوق و اقتصاد، حقوق و جامعه شناسی و روانشناسی فرمودند: « مرحوم محقق در شرایع در آداب القضا آورده که قاضی باید نسبت به شهری که میخواهد در آنجا قضاوت کند معرفت داشته باشد و این همان جامعه شناسی است که از آن بحث میکنیم. همچنین در مورد فردی با یک نوع اتهام یک حکم صادر میشود؛ اما نسبت به فرد دیگر علل مشدّده و مخففه را در نظر میگیرند. در اینجا میان یک فرد سابقه دار و مجرم حرفهای با یک فردی که دچار خطا و اشتباه شده تفاوت وجود دارد؛ لذا نگاه قضات بسیار مهم است و اگر قرار بود فقط قانون باشد این کار را سیستم و دستگاه ماشینی هم میتوانست انجام دهد و نیازی به شخص نداشت.
راه اندازی دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری شوشتر می تواند آغازی بر این طرح تحول مطرح شده در نظام آموزشی دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری باشد .
مجتمع ساختمان دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری شوشتر در سال ۱۳۸۲ توسط مرحوم آیت الله سیدمحمدحسن مرعشی شوشتری و با دستور ریاست قوه قضائیه وقت کلنگ زنی شد و هدف از ساخت این مجموعه این بود که بعنوان شاخه ای از دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری تهران، جهت تربیت و تحصیل دانشجویان رشته های قضایی در جنوب کشور و استان های همجوار ( حدود ۵ استان ) تحولی بنیادی در تربیت قاضی و خدمات اداری ایجاد کند. پروژه ساخت و ساز دانشکده در یک محیط بسیار مناسب در وسعت حدود شانزده هزار متر مربع و زیر بنای حدود ۶۰۰۰ متر مربع در سه طبقه احداث شد. دارای ۲۴ کلاس درس و دفاتر اداری و امکانات رفاهی با حدود ۱۳۰۰۰ متر مربع فضای سبز و پارکینگ و حیاط مرکزی می باشد که در سال ۱۳۸۶ به پایان رسید. سند و مالکیت این دانشکده بنام دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری تهران می باشد.
متمرکز بودن تربیت و آموزش نیروی انسانی مورد نیاز قوه قضائیه در مرکز، علاوه بر محدودیت جذب، برای دانشگاه علوم قضایی و خدمات اداری تهران و دانشجویان هزینه بر است و از سویی بسیاری از استعدادهای علاقمند به امر قضاوت و خدمت در قوه قضائیه در استانهای جنوبی کشور به دلیل دور بودن از محل تحصیل و آموزش، از این شغل مهم و ارزشمند محروم می شوند.
یکی از بهترین و مناسب ترین فضاهای آموزشی دانشگاه علوم قضائی و خدمات اداری تهران هم اکنون در استان خوزستان، شهرستان شوشتر واقع است.
از جمله ظرفیتهای دیگر موجود در منطقه، دانشگاه های متعدد دولتی و آزاد اسلامی در استان خوزستان و شهرستان شوشتر است که دارای اساتید بسیار با سابقه و با تجربه و متخصص حقوق می باشند و می توانند تدریس و آموزش در دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری شوشتر را برعهده بگیرند و به عبارتی می توان گفت بستر راه اندازی دانشکده علوم قضایی و خدمات اداری شوشتر با سه رکن وجود مکان آموزشی بسیار مناسب، وجود مدرسین متخصص و با تجربه حقوق و همچنین دانشجویان متقاضی آماده است و فقط منتظر امر آن طرح نو است که انتظار است آیت الله رئیسی رئیس محترم قوه قضائیه نگاه ویژه به این تحول آموزشی در جنوب کشور داشته باشند.