باشگاه خبرنگاران تفکر جوان: دکتر کاظم حمادی در گفت‌وگو با خبرنگاران در خصوص روند افزایشی دما در استان طی خرداد و تیرماه امسال، اظهار کرد: در دو دهه اخیر تغییرات حاصله در اقلیم جهانی ازجمله موضوعات مهم مطرح در بین کارشناسان منابع آب در سطح دنیا بوده است.
وی با بیان اینکه پیش‌بینی‌های دما و بارش به‌طور کارآمدی در تصمیم‌گیری و استفاده بهینه از منابع آب می‌توانند به کار گرفته شوند، گفت: دما اثرات انکارناپذیری بر سیکل هیدرولوژی، چرخه تولید محصولات زراعی، مصارف آب به‌ویژه کشاورزی، میکروارگانیسم‌ها و رطوبت خاک، فعالیت‌های انسانی، آستانه‌های تحمل بشری، جرائم و بزهکاری حرارتی و محیط‌زیست دارد.
این دانش‌آموخته دانشگاه شهید چمران اهواز تحقیقات انجام‌شده در کشور را نشانگر افزایش درجه حرارت سالانه دانست و افزود: روشن شدن این وضعیت برای منطقه اهواز به‌دلیل قطب جمعیتی جنوب غرب کشور، تراکم صنایع نفت، پتروشیمی، فولاد و برق، قطب شبکه‌های آبیاری و زهکشی و اراضی زراعی کشاورزی مهم است.
حمادی با اشاره به تحقیقات خود با هدف تحلیل مقدماتی سری زمانی درجه حرارت سالانه اهواز، تصریح کرد: این پژوهش ضمن مشخص نمودن مؤلفه‌های سری‌های زمانی، مؤلفه روند میزان سهم و تغییرات آن‌ها را نیز روشن کرد؛ سپس با به‌کارگیری تئوری سری‌های زمانی استوکاستیک همراه با روند، نسبت به پیش‌دید شرایط آتی و شبیه‌سازی آن برای ۵۸ سال آتی اقدام شد.
وی ادامه داد: نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که سری‌های زمانی در مقیاس سالانه و فصلی دارای نوسانات و تغییرات نسبت به زمان هستند، به‌نحوی‌که شاخص تغییرپذیری درجه حرارت بین ۱۰۳٫۶ – ۹۵٫۷ درصد و شاخص میانگین متحرک پنج‌ساله تغییرات درجه حرارت، متوسط سالانه را بین ۲۶٫۶- ۲۴٫۳ درجه سانتی‌گراد نشان می‌دهد.
کارشناس ارشد و مدیر مطالعات منابع آب سازمان آب و برق خوزستان با بیان اینکه نرخ افزایشی درجه حرارت برابر ۳٫۸۱ درجه سانتی‌گراد در ۱۰۰ سال است، گفت: درجه حرارت متوسط سالانه دوره ۵۸ ساله گذشته برای اهواز، ۲۵٫۴۸ درجه سانتی‌گراد است و چنانچه نرخ افزایشی فعلی دما حفظ شود در دوره ۵۸ ساله آتی به ۲۷٫۶۸ درجه سانتی‌گراد خواهد رسید.
حمادی توضیح داد: به عبارت دیگر نرخ افزایش دمای متوسط سالانه در اهواز برابر ۲٫۲ درجه سانتی‌گراد در ۵۸ سال مورد انتظار است که این رقم، افرایشی حدود ۱۵ درصد را طی یک قرن نشان می‌دهد. نتایج آزمون آماری نشان داد که بین میانگین دو دوره ۵۸ ساله گذشته و آتی اختلاف معنی‌داری در سطح یک درصد وجود دارد، به‌طوری که درجه حرارت مطلق دوره ۵۸ ساله گذشته برابر ۵۴ درجه سانتی‌گراد بوده است.
وی خاطرنشان کرد: وقوع دمای ۵۴ درجه در اهواز، حدود ۵۰ سال پیش یعنی در ۱۵ جولای ۱۹۶۷ مصادف با ۲۴ تیرماه ۱۳۴۶ ثبت شده بود. پیش‌بینی می‌شود چنانچه روند افزایش دما با این نرخ ادامه یابد، در دوره ۵۸ ساله آتی درجه حرارت مطلق به نزدیک ۵۶ درجه سانتی‌گراد (برابر پیش‌بینی مدل آماری ۵۵٫۵۷ درجه سانتی‌گراد) در تیرماه برسد.
این دانش‌آموخته دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه مدل آماری، بیشتر مبتنی بر سابقه تاریخی پدیده پیش‌بینی می‌شود اما مدل اقلیمی با توجه به در نظر گرفتن مؤلفه‌های مختلف طبیعی دقیق‌تر و پیشرفته‌تر است، عنوان کرد: نوسانات درجه حرارت در طول بازه زمانی صد سال خیلی زیاد نیست، به‌طوری‌که در این مدل و با بررسی داده‌های ۵۸ سال گذشته برای اهواز تغییرات بزرگی را نشان نمی‌دهد با این وجود به‌دلیل آن‌که دما به نسبت دیگر مؤلفه‌های جوی، پارامتر ثابتی است تغییرات یک درصدی هم مهم است، همان‌طور که این تغییرات در اهواز مشهود بود و اختلاف معنی‌داری در افزایش دما وجود دارد.
حمادی با اشاره به وقوع این روند افزایشی در تمام نقاط جغرافیایی کشور و به‌طور مثال در تبریز، تصریح کرد: روند افزایش دما در بازه زمانی صدساله در دنیا، ۱ تا ۵ درجه سانتی‌گراد ذکر شده که این رقم در اهواز، طی صد سال ۳٫۸ درجه سانتی‌گراد بوده است و اگر متوسط جهانی را ۲٫۵ درجه سانتی‌گراد در نظر بگیریم می‌توان گفت که این روند در اهواز بالاتر از متوسط جهانی است.
وی افزود: امسال دمای هوا در اهواز به آستانه ۵۴ درجه سانتی‌گراد رسید، این در حالی است که دقیقا در ۵۰ سال گذشته، دمای ۵۴ درجه در اهواز ثبت شده است و این دما در اهواز بی‌سابقه نیست. در عین آن‌که روند افزایشی دما وجود دارد و اگر ۵۸ سال آینده به روال ۵۸ سال گذشته تکرار شود، انتظار داریم دمای ۵۶ درجه در اهواز اتفاق بیافتد.
این دانش‌آموخته دانشگاه شهید چمران اهواز با بیان اینکه بر اساس پارامترهای اقلیمی سناریوهای مختلفی را درباره روند دما در ۵۰ سال آینده می‌توان در نظر گرفت، اظهار کرد: اگر وضعیت اقتصاد جهانی با همین روند پیش برود، به‌طور طبیعی افزایش آلایندگی‌ها و گازهای گلخانه‌ای روند گرم‌شدن کره زمین و افزایش دما را تشدید خواهد کرد و انتظار می‌رود این پیش‌بینی اتفاق بیافتد اما در صورت تغییر این شرایط و کنترل آلاینده‌ها ممکن است سناریوی دیگری رقم بخورد.
منبع:خبرگزاری ایسنا – مرکز خوزستان
