باشگاه خبرنگاران تفکر جوان: این کارگردان اهوازی گفت: مستند «الجیران» یا به فارسی «همسایه‌ها» روایت مردم عرب ایران است که در مرز ایران و عراق زندگی می‌کنند و با مردم جنوب عراق در حاشیه اروند همسایه، دوست یا فامیل هستند. این ارتباط میان مردم دو کشور همسایه به دلیل فرهنگ، زبان و مذهب مشترک همیشه وجود داشته تا این‌که در دوران هشت سال جنگ ایران و عراق ناخواسته قطع می‌شود.

طرفی توضیح داد: با این وجود، گرچه جنگ بین دو کشور در جریان بود، اما مردم چون با یکدیگر روابط دوستی و فامیلی یا مراوده‌های تجاری و کشاورزی داشتند، این ارتباط را با صدا حفظ می‌کنند.

وی افزود: بعد از مدتی از شروع جنگ بین مردم باب می‌شود که کارهایشان از جمله اظهار دلتنگی را روی نوار کاست ضبط می‌کردند و برای دوستان و اقوام شان در آن طرف مرز می فرستادند. من حدود ۱۴ کاست از این نمونه ها را پیدا کردم که وقتی به آنها گوش می کنید پر از زندگی هستند آن هم وقتی که دقیقا در نزدیکیشان در مرز جنگ جریان دارد.

کارگردان مستند الجیران گفت: حتی روی این کاست ها خواستگاری، خوانده خطبه عقد غیابی و دعوا هم شنیده می شود. شاید جالب باشد بدانید که مثلا روی این کاست صدای ریش سفیدان یک طایفه برای خواستگاری ضبط و توسط زنان از روی شط به آن طرف مرز برده می شد تا آئین خواستگاری انجام شود. اما ماجرای اصلی مستند، داستان یک عکاس دوره گرد است که با دخترعموی پدر خود نامزد می کند. نامزد او آن طرف اروندرود در عراق ساکن بوده و خودش در این طرف اروند در ایران.

طرفی گفت: ناصر اهل خرمشهر بود که در روستاها و شهرهای مرزی می‌گشت و عکاسی می کرد. وقتی جنگ آغاز شد و نمی‌توانست نامزدش را ببیند، برای او نوار کاست پر می‌کرد و می فرستاد. بسیاری از مردم هم رفته رفته از او می‌خواستند که صدایشان را برای آشناهایشان ضبط کند و همین جریان موجب می شود ناصر ای ‌بار به جای عکاسی به ضبط صدای مردم بپردازد. این اتفاق البته مخصوص خطه جنوب نبود و مثلا در مرزهای کردنشین ایران و عراق هم که ارتباط‌های خونی و فامیلی وجود داشت، می افتاد.

وی توضیح داد: در جریان جست‌وجو برای کاست ها حتی کاست هایی از کویت پیدا کردم که ایرانی هایی که حتی پیش از جنگ برای کار به کویت رفته بودند، ضبط کرده و ارسال کرده بودند. من خودم عرب و ساکن خوزستان هستم و از بچگی با این موضوع آشنا بودم، حتی در فامیل خودمان هم کاست هایی داشتیم، اما از بهمن سال گذشته به‌طور جدی درباره این موضوع کار کردم و طرحم را به تهیه‌کننده ارائه کردم. وی استقبال کرد و با حمایت‌های خود تحقیقات را کامل کردیم و در نهایت کار به پایان رسید و به دبیرخانه جشنواره تحویل داده شد.