الهام شیخ میری

در دنیای کنونی از جمله شاخص‌های جوامع توسعه‌یافته، میزان مشارک مردم ، فعالیت مدنی افراد و تشکل‌های غیردولتی است و توسعه پایدار بی حضور ایشان ، به نظر ناممکن می رسد.
توجه به توسعه همه‌جانبه و برخورداری از جامعه‌ای گرم و اخلاقی نیازمند توجه به ارزش‌های اخلاقی و مسئولیت‌پذیری است که این امر اهمیت سرمایه‌های‌ اجتماعی و مشارکت‌های مردمی را دو چندان می‌کند.
بی‌شک اخلاق یکی از مهمترین ستون‌های ساختار جامعه است که نقصان آن آسیب‌های جدی را بر بدنه جامعه وارد می‌سازد؛ حال این امر زمینه‌ساز بحث اخلاقیات در کار و مسئولیت اجتماعی شده است.
سازمان‌های مردم نهاد درحوزه رسانه و محیط زیست به عنوان ظرفیت پنهان ارتقای سلامت جامعه شناخته می شوند و نقش بسیار موثری در آگاه سازی، شناسایی مشکلات مردم و نیازهای جامعه ، مطالبه گری ، کاهش و یا رفع آسیب را دارند .
حمایت از توسعه کمی و کیفی تشکل های مردمی و ایجاد فرصت های بهتر برای فعالیت های آنان در فرایند توسعه کشور، از اهداف و برنامه های گروه های رسانه ای است .

مشارکت اجتماعی ، که خود مبتنی است بر پویایی و نشاط اجتماعی ، از طرفی نیز چنین مشارکتی میزان نشاط و پویایی جامعه را افزایش می دهد.
مشارکت اجتماعی می تواند کارکردهای اجتماعی داشته باشد . کارکردهایی چون ایجاد نشاط و شادابی ، پراکندن روحیه عشق به سرزمین ، بالا بردن سطح امید به زندگی ، افزایش حس تعهد و مسئولیت شناسی نسبت به جامعه و ایجاد تمایل هر چه بیشتر به فرهنگ خودی .مشارکت ،با نشاطی که به جامعه ارزانی می کند ، کیفیت زندگی اجتماعی را افزایش می دهد و لذا یک سرمایه اجتماعی محسوب می شود .نشاط اجتماعی موهبت بزرگی است که ردپای آن را می توان در مفهوم مشارکت اجتماعی دید
نام‌گذاری یک روز به نام روز تشکل‌ها و مشارکت‌های اجتماعی، گامی کوچک در جهت قدردانی از همراهی افراد نیک‌اندیشی است که با دستان پرمهرشان دنیا را تبدیل به مکان بهتری برای زندگی همه افراد می‌کنند و به این ترتیب کژی‌ها هر روز کم‌رنگ‌تر می‌شود.
در تعریف مسئولیت اجتماعی دو بحث مسئولیت اجتماعی فردی و مسئولیت اجتماعی گروهی قابل تأمل است. مسئولیت اجتماعی فردی در مقایسه با مسئولیت اجتماعی گروهی مفهومی جدید است اما قدمتی برابر با قانون طلایی “با دیگران طوری رفتار کنید که دوست دارید با شما رفتار شود،” دارد.
مسئولیت اجتماعی فردی با ایجاد یک موضع فعال نسبت به تاثیرگذاری مثبت بر دیگران و محیط بیرون از دایره خود بسط می‌یابد. مسئولیت اجتماعی فردی اساس مسئولیت اجتماعی گروهی است زیرا یک اجتماع از افراد تشکیل شده است و درنتیجه فرهنگ مسئولیت اجتماعی را مشخص می‌کند.
این رابطه آمیخته بین مسئولیت اجتماعی گروهی و مسئولیت اجتماعی فردی است. افراد از نظر اجتماعی مسئولیت‌پذیرتر شده و در واکنش به این اجتماع ها باید برای برآوردن نیازهای افراد، مسئولیت‌پذیری اجتماعی بیشتری پیدا کنند.

اهمیت کار گروهی
رشد اجتماعی به معنای آن است که افراد جامعه از لحاظ آگاهی ، شعور و مهارت در روابط اجتماعی به چنان سطحی از تعالی و رشد رسیده باشند که بتوانند به راحتی با هم زندگی کنند وسازگاری داشته ، به کارهای گروهی بپردازند و در این رهگذر از یکدیگر ملال و آسیبی هم نبینند . کار گروهی مستلزم آن است که افراد گروه فقط به هدف های گروه بیندیشند ،آنجا که منافع و هدف های صرفا شخصی بر منافع و هدف های جمعی ( یا گروه) ترجیح یابد ، کارگروهی ، معنای خود را از دست می دهد . به عبارت دیگر ،کارگروهی ،منافی خودخواهی و مستلزم غیرخواهی می باشد.
فرآیند توسعه یافتگی جز در سایه مشارکت در مسایل اجتماعی حاصل نمی شود . زیرا از مقدمات و مقومات مشارکت اجتماعی ،مسئولیت پذیری است . آینده توسعه یافته یک جامعه در گرو مسئولیت پذیری مردمان آن جامعه درزمان حال است . امروزه خروجی بسیاری از پژوهش های اجتماعی و محور بسیاری از نظریه پردازهای جامعه شناختی بیانگر این است که رسیدن به توسعه ای پایدار ، در تمامی عرصه های اجتماعی ، سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی منوط و مشروط است به در میان کشیدن معنا و مفهوم مشارکت و محور قراردادن انسان های مشارکت جو.یعنی انسان هایی که برای خود سهمی در مسایل اجتماعی قایل هستند وبا فعالیت های آگاهانه و آزادانه خود می کوشند حیات اجتماعی خود را شکل داده و در آن سهیم باشند.
شورای فرهنگ عمومی شورای عالی انقلاب فرهنگی،روز ۲۲ مرداد را بعنوان “روز تشکلها و مشارکتهای اجتماعی” تصویب نمود. پیگیری دولت در تحقق مطالبه سازمان های مردم نهاد برای نام گذاری روزی در تقویم ملی به نام این سازمان ها، نشان دهنده احترام دولت به این مطالبه است.
حمایت از توسعه کمی و کیفی تشکل های اجتماعی و ایجاد فرصت های بهتر برای فعالیت های آنان در فرایند توسعه کشور بـا نگـاه خـاصی از طـریق وزارت کشـور دنبال می شود.