به گزارش تفکر جوان ، محیط زیست و تنوع زیستی در آن به عنوان ثروتی زنده و دارای حیات در کشورهای مختلف مورد توجه قرار گرفته است و سلامت و حفاظت محیط زیست پیوندی تنگاتنگ با حیات سالم جامعه دارد و همانگونه که در جوامع بشری بهداشت و پیشگیری ، مقدم بر درمان است تامین فضای سالم و محیط زیست مناسب نیز مقدم بر جبران خسارت های ناشی از محیط زیست آلوده است.

شرکت عمران آسایش جنوب (عماکو) در سال ۱۳۸۶ با هدف ارائه خدمات فنی و مهندسی در زمینه های عمرانی، تاسیساتی، نفت و گاز و محیط زیست توسط گروهی از مهندسان جوان تاسیس شد.

این شرکت در اجرای پروژه های عمرانی و خدمات نفتی قراردادهای متعددی را به اتمام رسانیده و دهها پروژه نیز در زمینه عمرانی، تاسیساتی،خدمات حفاری و  … در مناطق مختلف جغرافیایی و دستیابی به جدیدترین روشها و استانداردهای فنی در دست اجرا دارد.

عماکو با خلاقیت جوانان مستعد خوزستانی و با تکیه بر دانش بومی، در زمینه مدیریت پسماند بیولوژیک به عنوان اولین و تنها شرکت ارائه دهنده ی این متد و روش در کشور محسوب می شود و همین امر ما را بر آن داشت تا با مهندس پویان رحمتی مدیرعامل جوان این شرکت گفتگویی داشته باشیم که ماحصل آن در ادامه از نظرتان می گذرد.

مدیریت پسماند حفاری گامی بلند در راستای احیای محیط زیست خوزستان

مهندس پویان رحمتی در ابتدای این گفتگو به اهداف اجرای طرح مدیریت پسماند حفاری برای نخستین بار در کشور اشاره کرد و گفت: وجود مشکلات و معضلات زیست ‌محیطی در استان خوزستان ما را بر آن داشت که یکی از کارهای شایسته و حیاتی که برای استان خود می توانیم انجام دهیم ، بحث مدیریت پسماندهای آلوده و تولید شده توسط دکل‌های نفتی در حین و پس از عملیات حفاری است فعالیتهای حفاری به دلیل استفاده از گل و مواد شیمیایی که معمولاً دارای عناصر سنگین ، مواد هیدروکربنی و آب اشباع از نمک می باشد، باعث آلودگی شدید محیط زیست شده و در صورت رها سازی در محیط به سفره آبهای زیرزمینی نفوذ کرده و به دلیل شیب طبیعی زمین ، مساحت های وسیعی را آلوده می کند و باعث ایجاد خسارت‌های شدید در محیط ‌های پیرامون دکل می‌گردد.

وی افزود: پس از رصد مشکلات و خسارت های موجود در خصوص پسماندهای حاصل شده از دکل‌های حفاری و مطالعات و بررسی های وسیع در این حوزه و تمرکز بر روی روش‌های نوین ، خصوصاً روش‌های مورد تأیید سازمان محیط زیست و مدیریت  HSE شرکت ملی نفت ایران ،به این نتیجه رسیدیم که می توانیم گره ای از مشکلات کشور را با تکیه بر دانش بومی باز کنیم.

مدیرعامل شرکت عمران آسایش جنوب ( عماکو) در ادامه افزود: پس از بررسی روشها و خط مشی های جهانی محیط زیست و با استناد به آیین نامه ها و بخشنامه های موجود ، روش زیستی یا بیولوژیک (Bioremediation) با استفاده از میکروارگانیسم‌های بومی ، مورد نظر قرار گرفت. شناسایی و تحقیقات بسیار پیچیده ، سخت، زمان ‌بر و حرفه‌ای بر روی میکروارگانیسم‌ها و باکتری هایی که امکان زیست پالایی آلودگی‌های نفتی در دمای بسیار بالای مناطق جنوب کشور و شوری بسیار بالای آب استفاده شده در عملیات حفاری را داشته باشند ،آغاز شد.

وی گفت: پس از اتمام فاز اولیه و پخته شدن طرح ، رایزنی با کارفرمایان جهت پرزنت و ارائه طرح آغاز گردید. جلسات متعددی جهت اثبات کارایی طرح برگزار شد.

در ابتدا به غیر از عده ای معدود ، مقاومت شدیدی در برابر ورود این تکنولوژی به صنعت حفاری صورت می گرفت. بسیاری از مهندسان نفت ، قصد ریسک نداشتند، البته ما به ایشان حق می دادیم، شرایط دکل شرایط سختی است و وقوع هر گونه مشکل در عملیات مختلف، موجب توقف حفاری و تحمیل هزینه های سنگین خواهد شد ، که استرس و اضطراب شدید برای تصمیم گیرندگان در پی خواهد داشت. پس از تأیید اولیه طرح توسط شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب و همچنین همکاری‌های بسیار شایسته و نزدیک با واحد HSE و معاونت مدیر فنی (حفاری) وقت آن شرکت ، موفق به اثبات قابلیت های طرح شدیم.

مهندس رحمتی یاد آور شد: اکنون مراحل مطالعاتی به پایان رسیده بود و باید خود را در عمل اثبات می کردیم، سختی کار همینجا بود. با توجه به شرایط و قوانین قراردادی موجود و مشکلات مالی شرکت های دولتی ، دو راه پیش پای ما قرار داده شد. یا کار نکنیم ، یا به صورت رایگان کار کنیم !!!

در این شرایط تصمیم گیری بسیار مهم است، اگر برای خود چشم انداز بلند مدت تجسم کرده اید و به تلاشهای خود ایمان دارید باید پیش بروید.

متاسفانه در این شرایط سخت اقتصادی ، بسیاری از افراد صرفاً به دنبال کارهای زود بازده هستند و سرمایه گذاری در ملک ، طلا و ارز را بر سایر سرمایه گذاری ها ترجیح می دهند. اما اگر هدف و تفکر ؛ کارآفرینی و درآمد زایی پایدار باشد ، باید با دید بلندتر و وسیعتر به آینده نگاه کرد.

 نفت سفید؛ میدان آزمون نخستین طرح بیولوژیک مدیریت پسماند حفاری در کشور

مدیرعامل شرکت عماکو اظهار داشت: به هر حال تصمیم ما بر این شد که به داشته های خود اعتماد کنیم و به صورت رایگان عملیاتی بزرگ و پر هزینه را برای شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب انجام دهیم. این تصمیم می توانست یا برای همیشه ما را از صحنه مدیریت پسماند حذف کند یا آینده ای روشن را برایمان بسازد که این راه را ادامه دهیم. بالاخره در اسفند ماه سال ۱۳۹۷ توافقنامه ای با شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب ، جهت انجام عملیات مدیریت پسماند حفاری ، در چاه شماره ۵۰ میدان نفتی نفت سفید ، به صورت رایگان (Free Of Charge) منعقد گردید. البته در این توافقنامه ؛ توافقات نا نوشته ای هم بود که انتظار داشتیم به آن عمل شود. از جمله اینکه قرار بر این بود که در صورت حصول نتیجه و اخذ تاییدیه های مقتضی ، شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب با ما وارد مذاکره و عقد قرارداد گردد تا به کمک یکدیگر ، در پیشبرد مسئولیتهای اجتماعی و ادای دین به محیط زیست ، نقشی موثر و مفید ایفا کرده و آلودگی‌های ناشی از حفاری چاه‌های نفت و گاز را به حداقل رسانیم.

به هر حال توانستیم با عقد این توافقنامه و طبق توضیحاتی که عرض خواهیم کرد، کاری بزرگ برای محیط زیست استان و شرکت ملی نفت ایران در چاه شماره ۵۰ میدان نفت سفید انجام دهیم.

منطقه نفت سفید منطقه ای حفاظت شده و حساس از نظر زیست محیطی است. گونه های گیاهی و حیوانی مختلف و اسکان عشایر باعث شده ؛ حفاری در این منطقه در صورت عدم وجود مدیریت پسماند ممنوع باشد.

وی افزود: پس از عقد توافقنامه ، شرکت عماکو دست به کار شد و جلسات متعددی را در این خصوص با اداره محیط زیست منطقه (شوشتر) برگزار و کارشناسان محترم آن اداره را مجاب کرد که در پایان عملیات حفاری هیچگونه آلودگی در منطقه بر جای نخواهد ماند. این موضوع باعث شد دکل شماره ۲۹ شرکت ملی حفاری ایران که مدتها بلاتکلیف بود و اجازه انتقال به لوکیشن جدید را نداشت ، مجوز برپایی و حفاری از سازمان محیط زیست را دریافت کند. بدین ترتیب برای اولین بار در ایران و برای اولین بار در تاریخ صنعت حفاری ، شرکت عماکو موفق گردید با بهره گیری از دانش بومی و بدون هیچگونه نیاز به تکنولوژی خارجی  عملیات موفق مدیریت پسماند حفاری به روش بیولوژیک را به سرانجام برساند و کلیه تأییدیه‌ها را از مراجع ذیصلاح اخذ ؛ و اثبات علمی و اجرایی طرح خود را به دست بیاورد. در دنیا زیست پالایی و استفاده از میکروارگانیسم‌ها (باکتری ها) ، قارچ‌ها و گیاهان یکی از راه‌های بزرگ و مدرن برای پالایش پسماندها به شمار می‌رود . ما توانسته بودیم با تاییدیه ها و گواهی‌نامه‌های اخذ شده ، خود را در زمره شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات مدیریت پسماند قرار دهیم لیکن با تکنولوژی و دانشی منحصر به فرد.

 اعتماد صنعت نفت کشور به عماکو

مهندس پویان رحمتی در ادامه این گفتگو تصریح کرد: اکنون سدهای زیادی از پیش روی ما برداشته ‌شده بود. مدیریت HSE شرکت ملی نفت ایران، سازمان محیط‌زیست استان ، معاونت مدیر فنی و اداره HSE شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب ، تأییدیه‌های خود را برای ما ارسال نمودند و شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب ، طی گزارشی اعلام کرد که این پروژه موفقیت‌آمیز بوده ‌است.

اما اتمام این پروژه ، مصادف بود با آغاز مشکلات و کارشکنی های فراوان از جانب رقبا و افراد مرتبط با ایشان که همواره در برابر علم، تلاش ، و دستاوردهای شرکت‌های نوظهور مقاومت می‌کنند. مصاحبه ها و تخریب‌ها آغاز شد. محیط‌زیست استان نیز آن‌چنان‌که می‌بایست حمایت نمی‌کرد.

عماکو به دلیل اجرای عملیات مختلف در زمینه های گوناگون و انجام پروژه های مختلف، از نظر تجهیزات و امتیاز مالی شرکتی ایده آل به حساب می آمد ؛ لذا تصمیم گرفتیم همانند پروژه‌های قبلی به توسعه پروژه جدید و مطالعات دقیق‌تر در رابطه با پسماند و مدیریت پسماند بپردازیم و به این سطح قانع نباشیم و تا جایی که امکان دارد سیستم خود را از نظر علمی و تجهیزاتی گسترش دهیم.

اتکا به متخصصان و نخبگان بومی مسیر موفقیت عماکو را هموارتر کرد.

مهندس رحمتی افزود: مجدداً با متخصصان و نخبگان بومی تماس‌هایی حاصل شد، با جامعه دانشگاهی ارتباطی نزدیک برقرار گردید که به واسطه آن موفق به ثبت میکروارگانیسم‌ های منحصر به فردی ، که عمل زیست پالایی را انجام می‌دهند در بانک ژنوم گردیدیم. حال امکان نزدیک شدن به خط ‌مشی فکری خود که اشتغال‌زایی و منفعت رساندن به محیط‌زیست بود برای ما فراهم گردیده بود .

استفاده از مدیریت پسماند بیولوژیک در طرح های نگهداشت و تولید مناطق نفتخیز

مدیرعامل شرکت عماکو خاطر نشان کرد: تجهیزات خود را توسعه دادیم ؛ با شرکت‌های دکل دار وارد مذاکره شده و پس‌ از پشت سر گذاشتن سختی‌ها و صعوبت ‌های زیاد، موفق به عقد دو قرارداد بسیار خوب در زمینه مدیریت پسماند حفاری به روش بیولوژیک شدیم.

در حال حاضر در طرح‌ توسعه ۲۸ مخزن به مدیریت شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب ، توانسته ایم به عنوان تنها ارائه دهنده روش مورد اشاره در ماده ۶ آیین نامه رفع آلودگی های زیست محیطی فعالیت های نفتی ، جهت مدیریت گلهای سنگین و روغنی ، خود را معرفی نماییم. حال ما ایستاده‌ایم راسخ و استوار ؛ استوارتر از همیشه و با تکیه ‌بر معلومات ، تحقیقات و دانش‌ تخصصی خود و تجربه‌هایی که طی این مدت به آن دست یافته ایم.

عماکو شرکتی خصوصی بدون هیچ‌گونه پشتوانه دولتی است. تکیه ما فقط بر توان جوانان ایران و پتانسیل داخلی هست و بس. ما آماده همکاری با تمام نهادها و شرکت‌های دکل دار و بزرگ می باشیم و آماده ایم با کیفیت ترین عملیات را در صعب‌العبورترین مناطق و سخت‌ترین شرایط ؛ از جمله گل‌های روغنی و گل‌های سنگین ، مطابق با کلیه استانداردهای زیست محیطی به انجام رسانیم.

 

  اهداف بلند عماکو؛ اشتغال زایی و کمک به محیط زیست کشور

مهندس پویان رحمتی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: ما نتیجه اعتماد به فرزندان ایران هستیم ، اگر موفقیتی در این فرآیند حاصل گردیده ؛ ناشی از صبر و تحمل و  یک کار تیمی بوده است. ما میدانیم که اساس و پایه انجام کارهای بزرگ ، برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری‌ های بلند مدت است. برنامه ریزی کوتاه‌ مدت مطمئناً بازتاب کوتاه‌مدت خواهد داشت. ما هزینه‌های بالایی داده ایم و اکنون به یاری خداوند متعال به بخشی از اهداف خود رسیده ایم. هدف ما همانگونه که بیان گردید اشتغال‌زایی و پر کردن خلاء هایی بوده است که در محیط‌زیست کشور خود احساس می‌کردیم.

ما به تمام دوستان و رقبای خود می گوییم ، که در کشور عزیزمان راهها و شیوه های بسیار زیادی برای فعالیت های نوین وجود دارد. اگر از لاک و منطقه امن خود بیرون بیاییم و  بر اساس تحقیق و توسعه پیش برویم در همین زمینه مدیریت پسماند ، میتوانیم روش‌های بسیار زیاد و منحصر به فردی علاوه ‌بر زیست پالایی را به اجرا در آوریم.

ما برای بسط و توسعه ی عملیات منحصر به فرد خود نیازمند حمایت و کمک نهادهای مختلف از جمله ، معاونت علمی ریاست ‌جمهوری، ستاد زیست فناوری ، شرکت ملی نفت ایران ، سازمان محیط‌زیست و … میباشیم. مطمئن باشید عملیات مدیریت پسماند حفاری با روش شرکت عماکو ، در صورت توسعه ، امکان اشتغال‌زایی برای پانصد تا هزار نفر را به صورت پایدار ، در بر خواهد داشت. پس شایسته است در این دوران تحریم و شرایط سخت اقتصادی ، دست در دست هم دهیم و خودمان به آبادانی کشور عزیزمان بپردازیم.
نقشی موثر و مفید ایفا کرده و آلودگی‌های ناشی از حفاری چاه‌های نفت و گاز را به حداقل رسانیم.
به هر حال توانستیم با عقد این توافقنامه و طبق توضیحاتی که عرض خواهیم کرد، کاری بزرگ برای محیط زیست استان و شرکت ملی نفت ایران در چاه شماره ۵۰ میدان نفت سفید انجام دهیم.
منطقه نفت سفید منطقه ای حفاظت شده و حساس از نظر زیست محیطی است. گونه های گیاهی و حیوانی مختلف و اسکان عشایر باعث شده ؛ حفاری در این منطقه در صورت عدم وجود مدیریت پسماند ممنوع باشد.
وی افزود: پس از عقد توافقنامه ، شرکت عماکو دست به کار شد و جلسات متعددی را در این خصوص با اداره محیط زیست منطقه (شوشتر) برگزار و کارشناسان محترم آن اداره را مجاب کرد که در پایان عملیات حفاری هیچگونه آلودگی در منطقه بر جای نخواهد ماند. این موضوع باعث شد دکل شماره ۲۹ شرکت ملی حفاری ایران که مدتها بلاتکلیف بود و اجازه انتقال به لوکیشن جدید را نداشت ، مجوز برپایی و حفاری از سازمان محیط زیست را دریافت کند. بدین ترتیب برای اولین بار در ایران و برای اولین بار در تاریخ صنعت حفاری ، شرکت عماکو موفق گردید با بهره گیری از دانش بومی و بدون هیچگونه نیاز به تکنولوژی خارجی عملیات موفق مدیریت پسماند حفاری به روش بیولوژیک را به سرانجام برساند و کلیه تأییدیه‌ها را از مراجع ذیصلاح اخذ ؛ و اثبات علمی و اجرایی طرح خود را به دست بیاورد. در دنیا زیست پالایی و استفاده از میکروارگانیسم‌ها (باکتری ها) ، قارچ‌ها و گیاهان یکی از راه‌های بزرگ و مدرن برای پالایش پسماندها به شمار می‌رود . ما توانسته بودیم با تاییدیه ها و گواهی‌نامه‌های اخذ شده ، خود را در زمره شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات مدیریت پسماند قرار دهیم لیکن با تکنولوژی و دانشی منحصر به فرد.
اعتماد صنعت نفت کشور به عماکو
مهندس پویان رحمتی در ادامه این گفتگو تصریح کرد: اکنون سدهای زیادی از پیش روی ما برداشته ‌شده بود. مدیریت HSE شرکت ملی نفت ایران، سازمان محیط‌زیست استان ، معاونت مدیر فنی و اداره HSE شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب ، تأییدیه‌های خود را برای ما ارسال نمودند و شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب ، طی گزارشی اعلام کرد که این پروژه موفقیت‌آمیز بوده ‌است.
اما اتمام این پروژه ، مصادف بود با آغاز مشکلات و کارشکنی های فراوان از جانب رقبا و افراد مرتبط با ایشان که همواره در برابر علم، تلاش ، و دستاوردهای شرکت‌های نوظهور مقاومت می‌کنند. مصاحبه ها و تخریب‌ها آغاز شد. محیط‌زیست استان نیز آن‌چنان‌که می‌بایست حمایت نمی‌کرد.
عماکو به دلیل اجرای عملیات مختلف در زمینه های گوناگون و انجام پروژه های مختلف، از نظر تجهیزات و امتیاز مالی شرکتی ایده آل به حساب می آمد ؛ لذا تصمیم گرفتیم همانند پروژه‌های قبلی به توسعه پروژه جدید و مطالعات دقیق‌تر در رابطه با پسماند و مدیریت پسماند بپردازیم و به این سطح قانع نباشیم و تا جایی که امکان دارد سیستم خود را از نظر علمی و تجهیزاتی گسترش دهیم.
اتکا به متخصصان و نخبگان بومی مسیر موفقیت عماکو را هموارتر کرد.
مهندس رحمتی افزود: مجدداً با متخصصان و نخبگان بومی تماس‌هایی حاصل شد، با جامعه دانشگاهی ارتباطی نزدیک برقرار گردید که به واسطه آن موفق به ثبت میکروارگانیسم‌ های منحصر به فردی ، که عمل زیست پالایی را انجام می‌دهند در بانک ژنوم گردیدیم. حال امکان نزدیک شدن به خط ‌مشی فکری خود که اشتغال‌زایی و منفعت رساندن به محیط‌زیست بود برای ما فراهم گردیده بود .
استفاده از مدیریت پسماند بیولوژیک در طرح های نگهداشت و تولید مناطق نفتخیز
مدیرعامل شرکت عماکو خاطر نشان کرد: تجهیزات خود را توسعه دادیم ؛ با شرکت‌های دکل دار وارد مذاکره شده و پس‌ از پشت سر گذاشتن سختی‌ها و صعوبت ‌های زیاد، موفق به عقد دو قرارداد بسیار خوب در زمینه مدیریت پسماند حفاری به روش بیولوژیک شدیم.
در حال حاضر در طرح‌ توسعه ۲۸ مخزن به مدیریت شرکت ملی مناطق نفتخیز جنوب ، توانسته ایم به عنوان تنها ارائه دهنده روش مورد اشاره در ماده ۶ آیین نامه رفع آلودگی های زیست محیطی فعالیت های نفتی ، جهت مدیریت گلهای سنگین و روغنی ، خود را معرفی نماییم. حال ما ایستاده‌ایم راسخ و استوار ؛ استوارتر از همیشه و با تکیه ‌بر معلومات ، تحقیقات و دانش‌ تخصصی خود و تجربه‌هایی که طی این مدت به آن دست یافته ایم.
عماکو شرکتی خصوصی بدون هیچ‌گونه پشتوانه دولتی است. تکیه ما فقط بر توان جوانان ایران و پتانسیل داخلی هست و بس. ما آماده همکاری با تمام نهادها و شرکت‌های دکل دار و بزرگ می باشیم و آماده ایم با کیفیت ترین عملیات را در صعب‌العبورترین مناطق و سخت‌ترین شرایط ؛ از جمله گل‌های روغنی و گل‌های سنگین ، مطابق با کلیه استانداردهای زیست محیطی به انجام رسانیم.
اهداف بلند عماکو؛ اشتغال زایی و کمک به محیط زیست کشور
مهندس پویان رحمتی در بخش دیگری از سخنان خود تصریح کرد: ما نتیجه اعتماد به فرزندان ایران هستیم ، اگر موفقیتی در این فرآیند حاصل گردیده ؛ ناشی از صبر و تحمل و یک کار تیمی بوده است. ما میدانیم که اساس و پایه انجام کارهای بزرگ ، برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری‌ های بلند مدت است. برنامه ریزی کوتاه‌ مدت مطمئناً بازتاب کوتاه‌مدت خواهد داشت. ما هزینه‌های بالایی داده ایم و اکنون به یاری خداوند متعال به بخشی از اهداف خود رسیده ایم. هدف ما همانگونه که بیان گردید اشتغال‌زایی و پر کردن خلاء هایی بوده است که در محیط‌زیست کشور خود احساس می‌کردیم.
ما به تمام دوستان و رقبای خود می گوییم ، که در کشور عزیزمان راهها و شیوه های بسیار زیادی برای فعالیت های نوین وجود دارد. اگر از لاک و منطقه امن خود بیرون بیاییم و بر اساس تحقیق و توسعه پیش برویم در همین زمینه مدیریت پسماند ، میتوانیم روش‌های بسیار زیاد و منحصر به فردی علاوه ‌بر زیست پالایی را به اجرا در آوریم.
ما برای بسط و توسعه ی عملیات منحصر به فرد خود نیازمند حمایت و کمک نهادهای مختلف از جمله ، معاونت علمی ریاست ‌جمهوری، ستاد زیست فناوری ، شرکت ملی نفت ایران ، سازمان محیط‌زیست و … میباشیم. مطمئن باشید عملیات مدیریت پسماند حفاری با روش شرکت عماکو ، در صورت توسعه ، امکان اشتغال‌زایی برای پانصد تا هزار نفر را به صورت پایدار ، در بر خواهد داشت. پس شایسته است در این دوران تحریم و شرایط سخت اقتصادی ، دست در دست هم دهیم و خودمان به آبادانی کشور عزیزمان بپردازیم.